Morocco (Dutch blog)

 

Dag 1 en 2 Marokko roadtrip (Casablanca)

Nadat ik na mijn laatste nachtdienst welliefst drie uurtjes geslapen had vertrokken we gisteren om 12:00u naar Schiphol. Jacky, mijn trouwe Mechelse viervoeter bewaakt wederom mijn boerderijtje en bijt iedereen die binnen komt lekker hard in zijn billetjes. Vroeger, toen ik Jax nog niet had, wilde ik vlak voor vertrek nog wel eens zelf voor mijn deur een flinke hoop schijten💩. De gedachte erachter was dat potentiële inbrekers dan zouden denken dat ik een grote bijtgrage hond had. Een ik-waak-hier-sticker op de deur completeerde het afschrikkingsbeeld 🐶.

Na een vlucht van 3:40u kwamen we i.v.m het tijdsverschil van twee uur al om 19:30u aan. Op de luchthaven van Casablanca kocht ik snel een simkaartje van 10 Gb voor 10€ want Google Maps hadden we persé nodig deze trip. De gehuurde auto (een Fiat Panda ❤️😂) stond ergens ongewassen en vol krassen op een parkeerterrein. De plaatselijke uitbater van het autoverhuurbedrijf zat niet achter een desk maar op de bijrijdersstoel van zijn oude roestige BMW. Onder zijn voeten lag een 10cm dikke laag oude verhuurcontracten. Waarschijnlijk zijn archief waar hij alles snel kon opzoeken. Hij sprak alleen maar Frans. Wij kwamen niet verder dan deux bière en voulez vous coucher…

Dan maar communiceren met handen en voeten. Bij het tankstation aangekomen moesten we wachten op diegene die de sleutel van het kantoor had. Hij was aan het bidden. Na 10 minuten was hij klaar en konden we onze weg vervolgen naar Casablanca, het witte huis met 3,5 miljoen inwoners.

Wat een verkeer hier zeg. Hier heeft men de chaos uitgevonden. Met het spreekwoord “structure belongs to the stupid, the genius can handle the chaos” hardop keer op keer herhalend manouvreerde ik onze Panda-bolide handig door het luidruchtige verkeer. Regelrecht tegen het verkeer in op de linkse baan 🙈,doldwaze fietsers en plots overstekende voetgangers ontwijkend, iedereen leek wel in een suicide-mood. Ja goed, Ramadan, de hele dag heb je niets gegeten en gedronken. Ik weet het. Beetje lastig en allemaal hebben we dan een kort lontje. Het leek wel Nederland waar mensen al beginnen te zeiken als ze nog niet eens weten waar het over gaat. Maar kijk even naar links en rechts als je oversteekt. Deal ?

Bij het avondeten hadden we een lekkere lamstagine besteld. In de vitrine lagen de hersenen van een schaap. Die hebben we op de grill laten roosteren. Het smaakte in het begin naar kip maar het had een nasmaak van lever.Niet echt lekker maar ach… weer eens iets geprobeerd. In totaal waren we voor spijs en drank 15€ kwijt. Daar krijg je bij ons nog geen garnalencocktail meer voor.

Vandaag bezochten we allereerst de Hassan II moskee bij de zee. We moesten onze gympen uit trekken voordat we naar binnen gingen. Ik merk toch dat ik als atheïst altijd moeite heb om me te gedragen binnen dit soort gebouwen. Na de nodige porren van Angelica lukte het me uiteindelijk wel.

De oude Medina was erg leuk om te zien. Overal kraampjes met lokale lekkernijen. Allemaal vriendelijke mensen die wilden weten waar we vandaag kwamen. Een zakje dadels voor 0,50€. Een zakje olijven voor 0,40€. Lekker cheap dus. Het hoogtepunt was een heuse kill van een kip. Die kun je hier levend bestellen. Je wijst hem eerst aan in zijn kooi, de kippenman trekt hem vervolgens tussen zijn vriendjes uit en snijdt hem meteen zijn keel door met een schilmesje. Daarna wordt de kip ondersteboven in een emmer gehangen zodat hij kan leegbloeden. Tien minuten later wordt de kip zijn jasje uitgetrokken en kan de klant hem meenemen in een plastic zakje. Verser kan niet ! Nu gaan we even een dutje doen want morgen vertrekken we al heel vroeg naar het blauwe dorpje Chefchaouen in het noorden: 300 km autofahren in vijf uur tijd. Tot morgen 🚗

Dag 3 Marokko roadtrip (Casablanca-Chefchaouen Rifgebergte 340 km/ 5 uur rijden)

Na vijf uur rijden kwamen we 340 km noordelijker aan in Chefchaouen. Onderweg hadden we ons verreden op de autosnelweg. Aangezien de volgende afslag 75 km verderop lag zouden we dus 150 km om moeten rijden. Daar hadden we geen zin in. Om de vijf kilometer was er een kleine opening in de vangrail. Aangezien het én Ramadan én zondag was, was er niet veel verkeer op de weg dus even later deden we effetjes stout en staken we door de opening in de vangrail heen om op de andere weghelft terecht te komen. Gelukkig was er geen politie in de buurt en binnen tien minuten zaten we dus weer on track.

De laatste drie uur reden we door het Rif-gebergte en zagen veel van het mooie groene landschap. De talrijke scherpe haarspeldbochten moest je niet té hard nemen. Soms was er een vangrail maar meestal niet. Af en toe was er een stuk weg van de berg afgebrokkeld en gewoon naar onderen gevallen. Dan moest je eventjes naar de linkerbaan uitwijken.

Langs de weg zagen we veel ezels waarop oude mannetjes zaten zoals bij ons op een scootmobiel. Onderweg weg moest ik af en toe afremmen omdat paard en wagen 🦄 voor je reed. Die haalde we dan heel rustig in om het beestje niet al te veel aan het schrikken te maken. Ooievaars zaten in hun nesten langs de weg hun jonkies te voeren. Geitenhoeders 🐐 mepten voorzichtig op de kont van hun geitjes om ze de juiste kant op te dirigeren. Het verkeer was erg rustig kortom: het voelde heel anders dan de grote drukke stad Casablanca met ontelbare knallende brommertjes.

Onderweg ergens eten lukte helaas niet. Tijdens de Ramadan zijn de restaurants en barretjes overdag gesloten. Maar de markten zijn wel gewoon open. Hier kochten we allemaal lekkere Marokkaanse koekjes en sort-of-croissants. De plaatselijke bevolking deed superaardig en probeerden zowaar engels te spreken. We werden tijdens het rijden aangehouden door een agent op een controlepost. In Marokko geldt nog altijd de hoogste terreurdreigingsfase dus om de 25 km is er een roadblock met spijkermatten op de weg. Maar toen hij hoorde dat we uit Nederland kwamen wenste hij ons een fijne vakantie en mochten we meteen doorrijden.

Chefchaouen benader je met de auto vanaf de bovenzijde. Je kijkt dan vanaf een berg omlaag naar het heilige stadje met allemaal blauwe huisjes. Joodse immigranten bevolkten vroeger deze plek en besloten de huisjes blauw te verven als een weerspiegeling van de blauwe hemel zodat als ze door de nauwe, knusse steegjes zouden lopen, ze op ieder hoekje aan God konden denken.

Hier hadden we voor 18,50€ een hotelletje geboekt met een Arabische kamer. Het hotelletje zelf heeft niet alleen Arabische maar ook Andalusische invloeden. Steile trappen brengen je naar de rooftop waar we morgenvroeg ons ontbijt gaan oppeuzelen. Vanaf het dakterras heb je een mooi uitzicht over het blauwe stadje met zijn acht moskeeën. Vanuit ons hotelletje was het 10 minuten lopen naar de Medina. Hier waren we voor gekomen. Alleen maar blauwe huisjes, steile trapjes, gezellige terrasjes en een gemoedelijk sfeertje. Vanavond gaan we eens kijken of we een plekje kunnen krijgen bij restaurant Lalla Messouda ,een typisch Marokkaans restaurant. Tijdens mijn reizen heb ik de naam van dit restaurant al drie keer horen vallen. Let’s see 🍽

Dag 4 Marokko roadtrip (Chefchaouen Rifgebergte – koningsstad Fez 200 km/ 3,5 uur gereden)

Om 07:00u hadden we de wekker gezet. We zouden vroeg vertrekken naar koningsstad Fez. Hier hadden we een groot aantal spots om te bekijken. Halverwege de rit werden we geflitst door een overijverige agent. Ik mocht 60 km/u rijden maar het waren er 68 km/u of zo. Ik kreeg een procesverbaal van 150 Dirham (13,50€). De agent was echter heel vriendelijk en beleefd. Hij waagde zich zelfs nog aan een grapje door, nadat hij me het proces had overhandigd, er aan toe te voegen dat dit een souveniertje uit Marokko was. Zijn vrouw had hem vanmorgen vast zijn lolbroek klaargelegd. Incl, grapjas en moppentrui.

We hadden een Riad geboekt welke midden in de Medina lag. Een Riad is een typisch twee-of meer verdiepingen tellend Marokkaans huis met een atrium of binnentuin. De kleurrijke binnentuin is meestal versierd met vele mooie planten en bloemen. De Riad die wij geboekt hadden was gebouwd in 1620. Dat zag je meteen aan de oude, scheve deurtjes en het eeuwenoude tegelwerk. Voor dit juweeltje betaalden we slechts 25€ per nacht incl. ontbijt voor twee personen. Op de rooftop had je een fantastisch panorama van de stad. We waren benieuwd hoe dit vanavond zou uitzien.

Ramadan volgens wikipedia:”Moslims bidden gedurende deze maand méér om de geloofsovertuiging te doen toenemen. Naast een maand van bezinning is ramadan een maand waarin extra aandacht geschonken wordt aan verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid.[1]”

Dat “bezinning” heeft echter zoveel invloed op die andere aandachtspunten dat daar helaas maar weinig van terecht komt. Overdag niet mogen eten, drinken en roken heeft wel degelijk invloed op het humeur van de mens. Overal zagen we een en al agressiviteit. Het begon al toen we met onze auto vlakbij onze Riad stonden. We moesten onze auto echter buiten de Medina parkeren. Op dat moment kwam zo’n gast op zijn bakfiets gladde praatjes verkopen. Hij wilde wel onze koffers slepen in zijn bakkie maar ik gaf aan geen interesse te hebben in zijn aanbod. Hij zette demonstratief zijn bakfiets voor onze Panda zodat we niet verder konden rijden. Pas toen ik gas gaf trok hij zijn fiets weg. En of ik was doorgereden ! Ramadan of niet.

Even buiten de Medina vonden we een parkeerplaats. Een man die daar werkte vertelde ons dat het parkeren 30 Dirham per dag kostte (2,65€). Hij zou onze koffers wel naar onze Riad brengen. Kijk, van dat soort elegante kerels hebben we er veel te weinig. Halverwege de route werd de beste man helemaal verrot gescholden door de man met de bakfiets die ineens uit een steegje opdook. Hij maakte met zijn rechterhand een snijdende beweging langs zijn keel. Nu werd het spannend. Onze kofferdrager had echter óók Ramadan dus die beet duchtig van zich af. Al verbaal rollebollend kwamen we na 10 minuten aan bij onze Riad. Ze gingen tekeer als een stel kinderen. En dat voor twee euro. Karremans zat helemaal onder de littekens. Op zijn armen, keel, nek. Overal had een mesje hem wel geraakt zo te zien. De aderen in zijn hals pompten zich helemaal vol met bloed en je kon ze bijna met twee vingers optillen zoals de aderen bij de uier van een koe. Ze maakten bijna geluid. Met het schuim op zijn mond leek het wel of hij de verkeerde pilletjes had ingenomen vanmorgen.

Naderhand kregen we van de Riad-eigenaar het verhaal te horen: de kofferman had het klusje van de bakfietsenkloot ingepikt. De kofferman bracht onze koffers echter voor nop. En dat scheelde de bakfietsenguru 2€ aan inkomsten. Voordat hij zou bezwijken aan een hartaanval besloot ik de bakfietsenman 2€ te geven. Helemaal door het dolle die gast.

Ook in de Medina werden we geconfronteerd met veel verbaal geweld. Moslims onderling gingen tegen elkaar tekeer. Een westerling kreeg het aan de stok met een Marokkaan vanwege een lederen armbandje. Sommige mensen spuugden nét voor je op de grond. Pure provocatie. We hadden een illegale gids die ons rondleidde. Een prijs hadden we echter niet afgesproken. Echter, hij was blijkbaar zo’n lokale bekendheid in het illegale circuit gezien de reactie van een aantal mensen die ons heel serieus te kennen gaven onze gids maar heel goed te betalen. Op een gegeven moment had hij ons in een steegje gelokt en vroeg ons om geld. Zijn kornuiten stonden om ons heen. Ik zei doodleuk dat hij het als gids goed deed en dat hij nog niet moest stoppen en dat we nog andere dingen wilden zien. Hij wilde echter geld maar dat weigerde ik. Uiteraard heb ik dit soort situaties al eens eerder meegemaakt. Daarom heb ik altijd twee beurzen bij me. Ene met een beetje papiergeld, een verlopen bankpasje en een gedateerde, met een naald geperforeerde condoom. De ander met echte inhoud. Als ze me willen beroven geef ik ze de nepbeurs uiteraard. Zijn eigen zaad doet de rest 👶🏻.

Ik stelde de man gerust door te zeggen dat ik hem wel wat zou geven maar dat hij ons eerst naar de Bab Boujeloud moest brengen. Dat is een oude blauwgroene toegangsboog naar de Medina. Dat deed hij dan ook met de grootste tegenzin. De toegangsboog is echter toeristisch en ik wilde hem weglokken bij zijn vrienden. Dat lukte ook nog. Meestal staat bij dat soort toeristische locaties politie. Bij de boog aangekomen gaf ik hem snel wat geld. Daarna maakte hij dat hij weg kwam. De boef.

In de Medina staan leerkleurfabriekjes. Hier wordt het leer een kleurtje gegeven. Bij dat proces hebben ze ammoniak nodig. Dat onttrekken ze uit duivenstront. Dus die hele omgeving daar meurt zodanig naar de duivenstront dat ze je ter geurcompensatie een takje muntblaadjes bijna in je neus duwen. Het is wel leuk om allemaal die kleurtjes in die verfbaden te zien maar je komt niet zomaar zonder lederen tasje, beurs of weet ik veel gekocht te hebben, buiten. Ook al gaf je een eurootje kleingeld voor de gegeven toegang, ze wilden “big money”.

Fez is een mooi stadje maar gevoelsmatig rust er een deken van diefstal, beroving en afpersing over heen. Ik hoor ook steeds dat de Ramadan goed is voor de binnenkant van je lichaam. Dat geloof ik best. Door te vasten zal dit zijn gezonde uitwerking hebben op de binnenzijde van je lichaam. Maar als we dan zien hoeveel agressie dit met zich meebrengt dan lijkt me dit geen goed idee voor de buitenzijde van je lichaam😂👊🏻. Ga anders even een uurtje naar een Hamam of zo’n chinese kneedtoko. Houd je niet alleen aan het vasten, maar probeer je zoals alle andere Moslims ook te houden aan die andere vier voorwaarden van de Ramadan: verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid. En ga vooral geen spulletjes kapot trappen van een oud vrouwtje wat op een rommelmarkt iets probeert bij te verdienen 🤬.

 

Dag 5 Marokko roadtrip (Koningsstad Fez- Koningsstad Mèknes 110 km/ 2 uur gereden)

Om 07:00u hadden we de wekker gezet. Boven op het mooie dakterras van onze Riad zagen we de stad Fez tot leven komen. De heer des huizes was een hele aardige man en verzorgde ons een Marokkaans ontbijtje bestaande uit een klef pannekoekje, een stukje superzoete cake, jam, honing en olijven. De zware toegangsdeur zwaaide open en we stonden met onze koffers in het smalle steegje waar ook bepakte paarden doorheen liepen. We moesten een beetje uitkijken met de wieltjes onder onze koffers want her en der lag nog paardenbruin te dampen.

Met de auto reden we richting Volubilis. Dit was vroeger een Romeinse nederzetting van waar uit de beren, leeuwen en luipaarden naar Circus Maximus in Rome werden vervoerd om te gaan vechten tegen de gladiatoren. Het complex lag boven op een berg. Vanuit hier had je een mooi overzicht over het groene dal onder je.

Hierna gingen we naar Mèknes. Na Marrakech, Rabat en Fez de vierde koningsstad van Marokko. We hadden ons voorbereid op lastige mensen zoals we die waren tegengekomen in Fez maar gelukkig hadden we er hier totaal geen last van. Sterker nog: de mensen waren supervriendelijk. Ze wezen ons de weg en zowaar bracht iemand ons naar onze goed verscholen Riad binnen de Medina. Zo kon het dus ook😊. Onze Riad Dar El Meknassia was wederom een juweeltje. We betaalden 31€ voor een nachtje. De kamer was helemaal Arabisch ingericht. Het houten bed kraakte enorm maar dat lag meer aan mij dan aan Angelica. Ik was gisteren een beetje stout geweest en had wat goed te maken 😇. Dat is ook zo leuk aan haar. Haar Italiaanse temperament zorgt er voor dat ze me alles wat haar niet zint direct onder mijn neus duwt. Stel je voor ik had een of andere zangeresje ge-date. Die gaan meteen liedjes over je schrijven als ze iets dwars zit en voor je het weet blêrt de halve wereld zonder jouw weten ‘s morgens over je mee tijdens het douchen.

Enfin. We bezochten de Bab Mansour, de eeuwenoude houten stadspoort die vroeger toegang verschafte tot de achtergelegen koninklijke stad die werd beschermd door een 12 meter hoge muur van wel 25 km lengte. Schuin tegenover de beroemdste poort van noord-Afrika ligt Place el Hédime, het centrale plein van Meknes. Hier staan allemaal gedreven handelaren hun koopwaar te slijten aan het kuierende, hoofdzakelijk Islamitische publiek. Achter deze markt bevindt zich de bazaar. Allemaal knusse, overdekte steegjes. Hier kochten we 500 gram gepelde walnoten voor 5€ die ik nu op bed tijdens het bloggen aan het oppeuzelen ben. Op het terras bestelden we allebei een verse aardbei/sinaasappelsap drankje. Terwijl we daarop aan het wachten waren probeerde zo’n gluiperd van een vent me een antiek arabisch olielampje aan te smeren voor 25€. Wat een slijmbal. Met zijn bruine munttheetanden ontbloot, probeerde deze meneer al lachend zo vriendelijk mogelijk over te komen. Zijn trillende onderlip brak daarbij bijna af. Angelica kreeg een snelcursus afdingen want na een half uur deed ie hem weg voor nog geen tientje. Waarschijnlijk heb ik nog veel te veel betaald maar ach: het is Ramadan. De beste man had nog niet gegeten. Onze magen begonnen ook langzaam te knorren. We rekenden af en staken schuin de markt over richting de grote straat met de restaurantjes. Vanaf een dakterras werd er ineens op ons geroepen. Of we kwamen eten. Een dikke deur zwaaide open en een jongeman heette ons welkom. Zijn familie zat boven op het dakterras van hun restaurant uit één grote pan te smikkelen. Het restaurant was nog gesloten en zou pas over een half uur open gaan. Net toen we zaten wilde ik weer opstaan om te gaan kijken wat ze aan het eten waren maar dat mocht niet van Angelica. De vader van de familie stond op en vroeg wat we wilden drinken. Angelica vertelde hem dat hij eerst zelf zijn maaltijd kon opeten. We zouden wel even wachten. Als dank kregen we hierna de Marokkaanse soep wat nog in de ketel zat en allemaal lekkere fingerbites. Als hoofdgerecht had Angelica een groenten-kiptagine en ik had een Marokkaanse rijstschotel met gehakt en worstjes met groenten. Héérlijk 😊. Morgen wordt een overbruggingsdagje d.w.z. alleen maar autorijden richting het zuiden. Maar om de Todra Gorge te mogen zien moet je helaas wat kilometertjes afleggen 🚗 doei !

Dag 6 Marokko roadtrip (Koningsstad Mèknes – Errachidia 330 km/ 8,5 uur gereden)

Héérlijk uitgeslapen. Op vakantie mag dat best eens een keertje. Na het ontbijt vertrokken we rond 12:00u naar de Todra Gorge (kloof van Todra). Errachidia is een stadje wat precies op de helft van de route ligt en daarom hadden we deze plek uitgekozen om te overnachten. Ik had een leuke hotelletje gezien mét zwembad. Altijd lekker in deze hitte. We gaan nu richting de Sahara-woestijn in het zuiden van Marokko. Vanaf nu wordt het iedere dag >30C. Hopelijk vinden we daar een winkeltje met lekker bier. Gisteren hadden ze in Mèknes alleen alcoholvrij bier. Ik zag Heineken 0%. Het smaakt hetzelfde als gewoon bier maar het voelt toch een beetje als vreemdgaan. Hetzelfde als je nichtje beffen: het proeft hetzelfde maar het is zooo fout.

De trip verliep bij gebrek aan tunnels via een pas dwars over het midden-Atlas gebergte. De tweebaansweg op weg er naar toe doorkruiste de droge woestenij. Links en rechts van de weg wat struikjes. Kilometers lang alleen maar rechtdoor met zo nu en dan een bocht. Af en toe kwam je een tegenligger tegen of zaten we achter een vrachtwagen die zodanig volgepakt was met hooibalen dat de politie bij ons de chauffeur al lang van de weg had getrokken. De Marokkaanse politie had ons overigens weer te hard zien rijden dus mochten we voor de tweede keer op het matje komen. Het standaard tarief is gewoon 150 Dirham (13,50€). Of je nu 20 km/u te hard rijd of 70 km/u; je krijgt 150 Dirham boete (13,50€). Ik vond het al raar dat bij het eerste proces verbaal de boete al op het velletje gedrukt stond. Ze hadden toch geen printer in hun dienstauto ? De beste man was echter in een goed humeur en maakte geen proces verbaal. Ik was een toerist zei hij en die moest je goed behandelen. Terstond gaf hij me de 150 Dirham die ik al aan hem gegeven had, terug. Een fooi van mijn kant van 50 Dirham weigerde hij.

Ik draaide de Panda weer de weg op en het heeft toch wat als twee agenten je midden op de weg staan na te zwaaien zo van:” het was leuk, kom snel weer terug vriend”.

De tocht door het onherbergzame Atlas gebergte was zeer indrukwekkend. Overal diepe ravijnen en kloven waar we doorheen reden met op de achtergrond de witte toppen van de eeuwige sneeuw. Onderweg kwamen we een wilde hond tegen die een dood schaap aan het leeg eten was (zie foto). Een hele groep berber apen zagen we lopen in de cederbossen. We stapten even uit om een paar foto’s te maken maar uiteraard niet te dicht bij want mamma had een baby aapje op haar rug. Je weet dan nooit hoe zo’n moeder reageert. Kijk alleen al naar de reactie van sommige jonge moeders bij ons mensen. Zo proberen ze week in week uit in een té krap mini-rokje onder vocale begeleiding van Beyoncé op de bar de mannen te trakteren op een heuse show. Op het moment echter dat ze jaren later een babietje hebben gekregen veranderen ze in bloeddorstige feeksen die niet veel nodig hebben om tot de aanval over te gaan. Ze verworden tot kortgeknipte übersensitieve wezens die er niet voor schromen om iemand die ook maar met een scheef oog de maxi-cosy in gluurt verbaal met het schuim op de bovenlip helemaal uit elkaar te trekken. Zelfs vaderlief moet het vaker ontgelden. Niets doet pappa meer goed. Dames let op: de kiem van de scheiding wordt hier gelegd. Na twee jaar gekanker is pappa het zat en valt op een feestavond van het werk pardoes in de armen van die blonde, rondborstige stoot van de administratie en stapt die nacht nog met zijn goede been uit het verkeerde bed. Eenmaal thuis legt hij de trouwring op het nachtkastje en ‘s morgens stapt hij op zijn motor om nooit meer terug door die poort van de hel heen te stappen. En mamma ?? In het begin natuurlijk ram van het padje maar al snel vindt ze haar balans weer in een powerwomantheeclub. Na wat yoga-lessen, balansdagen, verfplukjes in haar pruik en een geharste bovenlip vinden we haar weer terug op de bar van datzelfde kroegje van jaren geleden.

Ik dwaal af…

Haarspeldbocht na haarspeldbocht werkte de Panda zich naar boven. Ze passeerde droogliggende rivierbeddingen waarvan de kleibodem gescheurd was. Links en rechts van de weg zag ze veel schapen en ezels met hun Berber-schapenhoeder. Het landschap werd steeds ruiger. Her en der doken bruine lemen huisjes op en soms zelfs complete nederzettingen. Hier waren winkeltjes waar fossielen werden verkocht. 160 miljoen jaar geleden werd Marokko bevolkt door dinosauriërs. En laat ze nu net hier opgravingen doen en die dingetjes te koop aanbieden. Zo kocht ik twee helften van één steen die doormidden was geklieft. In beide helften zie je dan een afdruk van zo’n joekel van een kever. Ze verkochten zelfs poten en andere overblijfselen van Dino’s. Naar mijn weten hoort zo iets in een museum thuis 😳.

Eindelijk na 8,5 uur onderweg te zijn geweest kwamen we midden in de wildernis in het donker aan bij Kasbat Aferdou. Het zwembad hebben we i.v.m. de tijd maar links laten liggen. Na het diner zijn we meteen gaan slapen want morgenvroeg vertrekken we al heel vroeg naar de Todra Gorge. Doei !🦄

Dag 7 Marokko roadtrip (Errachidia – Todra Gorge 200 km/ 4,5 uur gereden)

Vandaag zijn we voor de eerste keer door de woestijn gereden. Links en rechts van de tweebaans weg zagen we alleen maar roodbruin zand en stenen met af en toe een kudde dromedarissen die zich te goed deden aan wat struikjes. De zon scheen fel op onze zwarte Panda en het werd al snel bloedheet in de auto. De airco hield het helaas niet bij. We besloten de raampjes maar open te gooien zodat de wind tenminste naar binnen kon waaien. Dit werkte goed. Alleen was het niet zo slim van me om mijn Iphone op het dashboard te laten liggen want deze was binnen een half uur oververhit. De interne beveiliging schakelde hem uit. Dju, geen google maps meer. Maar er was toch maar één weg dus verkeerd rijden zou moeilijk zijn. Na een poosje deed de iphone het weer alleen nu hadden we het probleem dat google maps zich gereset had. In de woestijn was geen 3G dus moesten we wachten tot we een dorpje aandeden. Na een uur zagen we een oase met heel veel palmbomen. Hier was een stadje uit de grond gestampt zoals Las Vegas in de VS maar dan in het klein. De veel te zwaar beladen hooiwagen die we al drie keer waren gepasseerd was aangehouden door de politie en stond stil langs de weg. Wat denk je: ze lieten hem gaan 😂😫. De hooibalen staken zowel vóór als achter zeker twee meter buiten de wagen uit. Je kon je afvragen hoe ze het voor mekaar kregen om die wagen te beladen. Die man moest wel wereldkampioen “knoopjes leggen” zijn. Wellicht zo’n scouting-dude.

De wegen in zo’n stadje zijn heel breed. Misschien wel 25 meter. Er is geen witte belijning dus iedereen rijdt waar hij zin in heeft. Voetgangers steken gewoon zonder te kijken de straat over. Kinderen komen uit school en lopen gewoon midden op de rijbaan met de rug naar het verkeer toegedraaid. Kwebbelende vrouwen steken groepsgewijs de weg over zonder “links-rechts-links”. Ik kan nu niet zeggen dat deze doorgangsweg niet druk is. Zeker gezien het vrachtverkeer. Waarom deze mensen hun leven op het spel zetten is mij een raadsel. Dit speelt trouwens in heel Marokko. Voetgangers kijken hier niet uit als ze oversteken. Heel vreemd. Ze vertrouwen er 100% op dat de automobilist hen ziet en op tijd remt. Dit is voor mij best lastig rijden als je er op bedacht moet zijn dat er zomaar iemand over kan steken. Daarom toeter ik er dan ook op los deze twee weekjes 😊. Ook leuk.

Zo’n 100 km achter dit stadje ligt de Todra Gorge. Een kloof waarvan de doorgang op zijn smalst gezien 10 meter bedraagt. De doorgang wordt links en rechts afgesloten door twee loodrechte rotsen van 160 meter. Hier loopt normaal een riviertje doorheen maar nu stond de smalle rivierbedding bijna droog. Dit is een toeristische trekpleister gezien de bussen die er stoppen. Oh nee he. Mijn vrienden: een busje chinezen parkeert net. Daar komen ze weer: van top tot teen ingepakt en allemaal een parapluutje tegen de zon. Het liefst nog een mondkapje om hun mond. Ze doen er echt alles aan om oud te worden. En ze zijn al met zovelen 😫.

We werden aangehouden door een wannabe met een politiepet. Ik reed gewoon door. Wéér zo’n badmuts die een slaatje uit ons wilde slaan om parkeergeld te innen op plekken waar je eigenlijk niet hoeft te betalen. Nadat we Panda geparkeerd hadden bij een kleine bron kwam de locale dorpsgek ons vertellen dat de meiden uit het dorp met hun kont in deze bron gingen zitten om vruchtbaar te worden. Meteen daarna werd het gesprek gedraaid op een manier dat hij iets van je gedaan wilde hebben. In dit geval euromunten wisselen voor Dirhams. In andere gevallen om een kettinkje om je nek te krijgen of een armbandje om je pols. Ik begrijp het wel: iedereen moet eten. De beste man hebben we dus gelukkig gemaakt met een voor hem gunstige wisselkoers. Ach ja.

De Todra was erg indrukwekkend. We besloten er helemaal doorheen te rijden want hierachter moest een restaurantje liggen op een wel hele vette locatie. Ik ben dit restaurantje met de naam Auberge le Festival Todra Gorge al een paar keer op bepaalde sites tegen gekomen. Het lag aan de overzijde van de kloof dus moesten we eerst omlaag, toen met de Panda door de droge rivierbedding heen en daarna weer omhoog. Die arme bandjes van haar. Maar toen we eenmaal aan het tafeltje zaten was het uitzicht fenomenaal. Wauww !

Na drie kwartier stapten we weer in en moesten de hele weg weer terug naar de hoofdweg door de woestijn. De volgende Gorge stond op het programma: Gorge du Dades. Ook hier ligt een restaurantje/hotelletje waarin iemand van mijn FB- vrienden me in een bericht had getagged. Hotel/ restaurant Timzzillite was de naam. De 8 haarspeldbochten er naar toe waren erg spannend. Dit ging alleen maar in de eerste versnelling. De tweede versnelling was niet te doen. Als ik nu in een bus zou zitten in het buitenland dan zou ik al lang zijn opgestaan en naar voren zijn gelopen. Ik heb tijdens mijn reizen al vaker gehoord dat bussen zó vol zijn geladen dat ze de steile helling niet redden en achteruit de berg af gaan. Soms met als gevolg dat zo’n bus achteruit een ravijn in knalt. Ik kan die Zwitserse meid die dit samen met haar moeder in Cuenca, Ecuador gebeurd is wel gaan taggen in dit bericht maar dan trek ik wellicht verse wonden open dus doe ik het toch maar niet. Maar wel een tip: ga je met een coach/bus de bergen in: altijd vooraan zitten. De rode noodvoorziening om de deur te openen zit altijd boven de deur. Je staat meteen buiten bij gevaar. Daarbij: zit je achterin de bus dan ben je na een half uur misselijk vanwege het feit dat de vering er voor zorgt dat je continu op een neer wipt. Of zoals mij gebeurde in de Andes in zuid-Amerika: een scheurtje in mijn ruggewervel toen ik tussen achterbank en plafond driemaal op en neer stuiterde als een kogelbal in een flipperkast. Ik heb toen een week nauwelijks kunnen lopen.

Overigens zijn we in de Atlasbergen blijven overnachten op een wel heel speciaal plekje. Bij een Marokkaans Berber-gezin. Auberge la Vallée des Figues had meerdere kamers. Wij zaten rooftop in een kamer welke gestucadoord was met bruine klei met stro. Het plafond was gemaakt van houten boomstammetjes. De gedreadlockte, goedlachse zoon van 24 heette ons van harte welkom en gaf ons een kopje tijmthee. We deelden deze locatie met een Franse eindexamenklas. De zus van Karim stond in de keuken en ze kookte voortreffelijk. Ze hadden geen menukaart. Ook werd niet gesproken over een prijs. Iedereen kreeg hetzelfde: Marokkaanse soep vooraf. De soep zat in een hele grote kom dus je kon zovaak opscheppen als je wilde. Daarna kregen we het hoofdgerecht bestaande uit rijst met groenten. Angelica had kip en ik had kalfsvlees. Dit was de beste maaltijd tot nu toe.

Het is nu 06:17u en de zon komt op. Ik ga snel naar buiten want we vertrekken zo naar Ouarzazate. . Oude filmlocaties bezoeken 👊🏻😍Goede morgen trouwens !

 

Dag 8 Marokko roadtrip (Todra Gorge- Ouarzazate 150 km/ 2,5 uur gereden)

In Ouarzazate bevindt zich de grootste filmstudio ter wereld genaamd Atlas Studios. Verscheidene bekende films werden in deze studio opgenomen. De stad wordt het “Hollywood van Marokko” genoemd. Ernaast ligt het iets kleinere CLA studio’s. Het was leuk om te zien hoe we voor de gek worden gehouden v.w.b. decors. Wat in de film een gigantisch kasteel voorstelt is in het echt een skeletbouw van steigerpijpen met hardboard of styrofoam afgewerkt en in de juiste kleur gespoten. Toen we de trappen van het kasteel van Game of Thrones omhoog liepen kraakte alles onder ons. Als de wind iets te hard blies voelde je het gebouw bewegen. Ook als iemand je passeerde trilde de hele vloer. Angelica zag meteen wit om haar neus hahaha. Wisten jullie trouwens dat Kingdom of Heaven en Game of Thrones in hetzelfde kasteel zijn opgenomen ?

Ook was er een mega grote hal waarvan je een gedeelte van met water kon vullen. De zeeslag in de film Ben Hur is hierin opgenomen.

De reden dat Hollywood hier komt filmen is omdat het filmen hier 50% goedkoper is dan in een woestijn in de VS. Met een budget van 50 miljoen spaart je dat heel veel geld.

O.a. Martin Scorsese (Kundun), Ridley Scott (Kingdom of Heaven), en Oliver Stone (Alexander The Great) hebben hier wekenlang gefilmd. De filmsterren verblijven dan in het bijbehorende Oscar Hotel waar we vandaag even een drankje zijn gaan doen. Het hotel is ook geopend voor toeristen dus met een beetje geluk hang je na een dagje filmen zo naast Angelina Jolie of Russell Crowe aan de bar de dag af te bieren🍺 of lig je naast Cate Blanchett of Pitje Brad en vraagt hij je zijn rug effekes in te smeren 🤩😎.

Een deel van de volgende films zijn hier opgenomen. Misschien herken je sommige decors wel op de foto’s.

 

▪ The Sheltering Sky (1990)

▪ Highlander III (1994)

▪ Kundun (1997)

▪ Legionnaire (1998)

▪ The Mummy (1999)

▪ Gladiator (2000)

▪ Rules of Engagement (2000)

▪ The Mummy Returns (2001)

▪ Spy Game (2001)

▪ Napoleon (2002)

▪ Asterix & Obelix: Cleopatra (2002)

▪ Live from Baghdad (2002)

▪ Hidalgo (2004)

▪ Alexander (2004)

▪ Kingdom of Heaven (2005)

▪ Sahara (2005)

▪ Babel (2006)

▪ Five Fingers (2006)

▪ The Hills have Eyes (2008)

▪ Sex and the City 2 (2010)

▪ Prince of Persia: Sands of time (2010)

 

Uiteraard zijn er nog veel meer films opgenomen hier zoals Ben Hur (foto van het schip), the last Temptation of Jezus Christ en the Gladiator 🎬🎥📽🎞

Dag 9 Marokko roadtrip (Ouarzazate – Sahara 210 km/ 4,5 uur gereden)

Een uurtje na vertrek zagen we al het begin van de Sahara. Het landschap werd ruiger en ruiger. Net een maanlandschap. Slingerwegen door de bergen, kamelen liepen links en rechts van de weg. Stukken steen getuigden dat er wel eens een rotsblokje omlaag kon vallen. Oppassen geblazen dus. Ik heb het al eens meegemaakt op een pas in de Andes. Die steentjes kop je niet terug.

Onderweg passeerden we een dorp. We werden aangehouden door een jongeman op een scooter. Onder het rijden attendeerde hij ons al op de linkerachterband. Deze was een beetje lek. Toen we stopten wees hij ons op de spijker die in de achterband zat. Een kleintje maar. Hij bood aan om de band te repareren maar we hadden geen tijd. Om 16:00u zouden de kamelen vertrekken. Ofschoon we hem diverse keren hadden uitgelegd dat de band niet verwisseld hoefde te worden bleef hij toch aandringen. Hij wilde natuurlijk geld verdienen. Begrijpelijk. Dan maar plankgas. Die gozer met zijn rode petje bleef ons echter achtervolgen. Pas na drie kilometer of zo gaf hij het op.

We arriveerden bij Kashba Chez la Pacha. We waren hier naar toe gereden op advies van de hotelmanager van ons hotel in Quarzazate maar we hadden niets op papier. Wél hadden we al 400 Dirham (40€) aanbetaald voor de camelride en de woestijnovernachting zónder ook maar één foto te zien waar we verbleven. Sommige gokjes moet je nemen hier.

In de Kashba was echter niemand aanwezig behalve dan een duitse vrouw met een aantal kinderen die speelden in het mooie zwembad. Ze zei dat we pas om 17:00u zouden vertrekken. De kamelen lagen al voor de deur. Het bleken dromedarissen te zijn. Uiteraard. Ze zeggen wel Camel-ride maar het zijn altijd dromedarissen. Deze zijn met één bult beter te zadelen dan een kameel. Je zit dan op twee meter hoogte op een kussentje welke aan het beestje is vastgemaakt. Overigens heb ik eens kamelenbiefstuk gegeten in het golfstaatje Oman. Het smaakte weliswaar naar bief maar een beetje zoutig en waterig. Waarschijnlijk had ik net het stukje van de bult😫.

Na een twee uur durige rit door de loeihete woestijn kwamen we acht kilometer verder aan in een kamp. Onderweg werden we eventjes gezandstraald omdat de wind kwam opzetten. Onze gezichten voelden heel ruw aan en zelfs tussen onze tanden zat het zand. Nadat we waren afgestapt voelden onze billetjes alsof er iemand een uur lang met een stok op had zitten meppen. Snel liepen we naar het kamp. In het midden was een kampvuur. Er omheen stonden lemen bankjes. Daar omheen waren in een cirkel hutjes van leem gebouwd. Hierin stond ons bed maar het was binnen bloedje heet, net een sauna.

Het avondeten bestond uit een laf smaakloos soepje, groenten en een ei-met-gehakt tagine. Als dessert kregen we watermeloen. Geen first qualtity natuurlijk maar het was goed binnen te houden. Wat mag je van een kok verwachten in deze zandbak ? Daarna begonnen de Nomaden te zingen en ritmisch op trommels te slaan. We werden uitgenodigd om mee te dansen maar ik bedankte voor de eer. Ooit werd mij bij Clara Lamar op de Rijksweg na drie danslessen verteld dat ik er beter mee kon stoppen. Ik had geen talent en men zag geen progressie. Daarbij maakte ik de andere deelnemers bang met mijn bewegingen. Het leek alsof ik aan een of andere tropische ziekte leed.

Ook kreeg ik terstond een flashback van Nieuw Zeeland waar ik jaren geleden in Whangarei een ticket kocht voor een Haka-voorstelling die werd verzorgd door traditionele Maori’s. Ik zat helemaal vooraan en was wat aan te spelen met mijn debieltje. Na 15 minuten sloten de toegangsdeuren. Ik draaide me om en schrok: ik was helemaal alleen. Ik was de enige toeschouwer 😫. De privé- voorstelling begon en een stuk of 20-30 gebananenrokte Maori’s begonnen aan hun krijgsdans. Je hebt het wel eens gezien op TV. Een hoop geblêr, tong naar buiten en vooral met wijdgesperde ogen heel woest kijken. En dat allemaal voor mij alleen. Ik schaamde me en zocht naar een oplossing om me zelf uit mijn lijden te verlossen. Vroeger als kind bij mijn opa en oma moest ik altijd naar de dansjes van mijn nichtjes kijken. Toen ze ook nog eens hun vocale “talenten” ontvouwden rende ik met de voetbal onder mijn armen schreeuwend naar buiten. Ik kan daar gewoon niet tegen. Het plaatsvervangende schaamtegehalte neemt dan echt indrukwekkende vormen aan.

De gifbeker moest ik echter tot op de bodem leegdrinken toen mijn grootste angst werkelijkheid werd. Ik moest meedoen. Een jong Maori-meisje kwam naar me toe en gaf me een neuskus ter begroeting. Ook al zoiets. Ze nam me bij haar hand mee het podium op en voordat ik het wist stond ik ook met mijn tong naar buiten met grote ogen te brullen. Man man man…. ik dank god op mijn blote knieën dat ik alleen in die zaal was en niemand anders met een camera.

Maar deze keer in de woestijn bleef ik fijn zitten. Het dansen liet ik aan anderen over. Ik weet mijn plaats 😉😂.

 

Dag 10 Marokko roadtrip (Kashba-tour)

Een Kashba is het verdedigbare deel van de medina. Het gebouw kenmerkt zich door hoge muren. Bijna iedere nederzetting in Marokko heeft haar eigen Kashba. Vroeger werd deze gebruikt als woning voor het dorpshoofd. Momenteel zijn de meeste Kashba’s niet meer als zodanig in gebruik. De muren, de vloer, de trappen en het plafond zijn gebouwd van leem, stro, takjes en twijgjes. Vandaag bezochten we Kashba Tamdaght en de bekendste van Marokko: Kashba Aït Ben Haddou. Het dorpje is is bijna 1300 jaar oud en momenteel wonen er nog een paar mensen. Het werd als decor gebruikt voor onder meer de volgende films: Game of Thrones, The Jewel of the Nile, James Bond The Living Daylights, The Last Temptation of Christ, Lawrence of Arabia, The Mummy en Gladiator.

Toen we over de lemen daken liepen zakten we een beetje weg. Alsof je over een trampoline liep. Wel een beetje eng want met mijn 105 Kg ben ik toch wat zwaarder dan de gemiddelde Marokkaan. Vanuit de wachttoren had je een geweldig uitzicht over de hele streek. Het dorpje is niet echt toeristisch. Met 25.000 toeristen per jaar valt het in het niets bij de één miljoen toeristen die Maastricht per jaar bevolken. Het was dus vrij rustig in de smalle steegjes. Heel interessant was het om te zien hoe de mensen niet alleen nu maar ook 1300 jaar geleden leefden. Overigens ben ik nog vergeten te vertellen dat we in de Todra Gorge boven in de bergen holen zagen waar mensen woonden. De was hing buiten aan de lijn te drogen. Bijna onvoorstelbaar dat er in deze tijden nog mensen in holen en grotten wonen.

Dit is echt de andere kant van Marokko. Anders dan Agadir en Marrakech waar je als toerist niet alleen wordt geconfronteerd met het moderne Marokko maar natuurlijk ook de gigantische drukte en de agressie van de locals naar elkaar en naar de toerist. Als ik hier nu de verhalen van de locale bevolking over Marrakech hoor dan krijg ik al een beetje spijt dat ik er reeds twee nachten geboekt heb. Hopelijk valt het allemaal mee. Morgen gaan we bivakeren in de woestijn. Eerst echter moeten we 3,5 uur richting de Sahara rijden voordat we op de kamelen kunnen overstappen. Ook hebben we al een overnachting gereserveerd in Oase Fint. Via een Marokkaanse reisleider die in ons hotel verblijft hoorden we net dat we die B&B helemaal niet kunnen bereiken met onze Panda. Het ruige pad er naar toe is alleen begaanbaar met een 4WD. Tevens moeten we in onze Panda ook een riviertje oversteken. Gelukkig hebben we nog twee nachten de tijd om er eens over na te denken hoe we dat gaan fixen 😂🚗. #neveradullmoment#neverbored🦄#

 

Dag 11-14 Marokko roadtrip (Sahara-Marrakech 220 km/ 4,5 uur gereden)

Om 06:00u vertrokken we op de rug van de dromedarissen naar onze auto bij het hotel. Na een lekkere douche zetten we koers naar B&B La Terrasse des Delices in de Fint-oase. Iemand heeft me ooit eens getagged in een FB-berichtje en ik had dit plekje meteen genoteerd voor het geval ik eens naar Marokko zou gaan. Deze plek was té mooi om er geen biertje te gaan drinken. Alleen de weg er naar toe was verschrikkelijk zwaar. Niet voor ons maar voor Panda🚗. Kilometers lang off-road. Ze baande zich een weg door modderige karresporen, holle wegen, hobbelend over dikke stenen en kleine stenen, door een riviertje waar locals de vuile onderbroekjes van de familie aan het wassen waren. Panda ging van links naar rechts, overhangende takken ontwijkend, bergje op en bergje af. Van de eerste versnelling naar de tweede en weer terug. Panda piepte en kraakte. De schokdempers schreeuwden “stop” maar Panda zette door. De banden kreunden onder zoveel spanning. Ze wilde de top bereiken en na drie kwartier stond ze op de parkeerplaats van de B&B. Ze had het gehaald !

Het uitzicht was fenomenaal mooi maar als ik dit had geweten had ik het niet nog eens gedaan. Een dag later moesten we dezelfde weg weer terug. De spijker die al die tijd in de band had gezeten was afgebroken en de lucht had kans gezien te ontsnappen waardoor we al een tijdje op de velg aan het rijden waren maar dit door de slechte weg nog niet eens in de gaten hadden. Binnen 10 minuten hadden we het reservewiel er op liggen zodat we verder konden rijden richting Marrakech. Af en toe vraag ik me af waarom ik dit allemaal doe. De meeste mensen voelen zich het lekkerst bij huisje, boompje, beestje. Niets mis mee uiteraard. Ik wil echter paspoortje, aparte plekjes, vreemde culturen en dingetjes proeven wat ik nog nooit heb gehad. De spanning van het “weg” gaan, wat kom ik tegen en wat ga ik beleven. Ik zie ook een trend t.o.v. 15 jaar geleden. De gemiddelde reiziger wordt steeds jonger. Vroeger kwam ik reizigers tegen van rond de 30. Maar nu zijn ze begin 20 of zelfs nog jonger. Men is regular life een beetje beu. Iedere week een andere dance-of jaren ‘80-festijn.Men zet een plastic palmboom in de kroeg, gooit een kwartje op de bierprijs en men heeft een “beachparty”. Met like-en deel acties op Facebook worden de kaarten voor dancefeestjes gratis weg gegeven om sommige toko’s toch maar vol te krijgen (niet álle feestjes natuurlijk). Jonge mensen zoeken een nieuwe trend en willen eens wat anders: met whalesharks zwemmen in Cebo, met een camper door de States, een close encounter met een Zilverrug. Ze hebben eens een écht spannend verhaal te vertellen dan de doorsnee ik-heb-8-pilletjes-op-verhalen. Alles ligt ook zo dichtbij. Met 12 uur vliegen ben je al aan de andere kant van de wereld. The place where the magic happens.

Onderweg kwamen we een verlaten filmlocatie van de horrorfilm “The Hills have Eyes” tegen. Alles lag er nog zoals in de film uit 2006. Oude over-de-datum zakken Amerikaanse chips, Amerikaanse aspirientjes, gevulde Coca-Cola flessen, oude TV’s en kauwgombalautomaten. Buiten stonden oude Amerikaanse auto’s zoals die in de film te zien waren. Hier waren niet veel mensen geweest want er was niets tot weinig meegenomen. Een bijna unieke situatie.

Marrakech. Ik heb toch wel spijt van die twee overnachtingen. Maar de foto’s op internet deden me thuis besluiten om deze stad toch aan te doen. Veel bekenden hadden het er ook over. Helaas viel het vies tegen. Duizenden kwalmende scooters, overal troep op straat, een drukte van jewelste, stinkende uitlaatgassen, continu geclaxoneer van auto’s en super agressieve mensen die eerst heel vriendelijk tegen ons deden maar als ze geen geld aan je konden verdienen werd je uitgescholden voor vuile klootzak of spuugden ze voor je op de grond. Éénmaal had ik een potentiële zakkenroller in de gaten dus draaide ik me plots om. Meteen ging hij voor me staan en bracht de Hitler-groet. Pal voor mijn neus. Op zo’n moment zou je hem het liefst onder zijn zak willen trappen maar dit is net wat ze willen: een handgemeen waarbij je als toerist natuurlijk het onderspit delft en ze m.b.v. hun vriendjes met je bagage, paspoort, telefoon en beurs er tussen uit knijpen.

Dus wil je Marokko zien dan is mijn mening: kijk uit in de grote steden als Casablanca, Marrakech, Féz en Agadir. Ontwijk de mensen die contavt met je willen zoeken. Nooit antwoord geven op een vraag. Gewoon niets zeggen. Ieder woord wat je antwoord is voor hun aanleiding om honderden meters met je mee te lopen en je te bombarderen met vragen of je iets wilt kopen. En huur een autotootje. Voor 13,70€ per dag huur je al een Panda. En vanuit stinkstadje Marrakech zit je binnen 2,5 uur in Quarzazate: the poort naar de Sahara.

Maar goed: gelukkig hebben we ook de leuke mensen van Marokko leren kennen. Héle vriendelijke en ondanks de taalbarrière behulpzame mensen. Ik wil afsluiten met mijn top drie van Marokko:

-Chefchaouen

-de roadtrip van Mèknes naar Arrachidia door de Atlasbergen, wouden met Berberaapjes en het maanlandschap.

-Sahara.

 

Ciao Angelica en Ran (en Panda 🚗)