Er zijn romans over geschreven en films gemaakt. De treinreis van Moskou dwars door Siberië naar Vladivostok. ’s Werelds langste treinreis is precies 9287 kilometer lang. Het zal voor mij een tot de verbeelding sprekende reis worden. Een reis die me langs ruige bergketens, uitgestrekte toendra’s en gigantische wouden zal leiden. Vandaag stap ik op het vliegtuig naar St.Petersburg en ga er aan beginnen: één van ’s werelds bekendste treintrajecten. In Siberië aangekomen stap ik over op de Trans-Mongolië Express. Ga je mee ?

Video: Klik hier.

Dag 1 St.Petersburg Rusland

Gisteren landde ik op de luchthaven van St.Petersburg, de voormalige hoofdstad van keizerrijk Rusland toen het nog Leningrad heette. Ik was nog geen 20 meter verwijderd van het vliegtuig toen ik een bordje zag waarop in het Russisch stond geschreven dat ik eenmaal bij de douane beland, géén foto’s mocht nemen. Nadat ik toen maar besloten had een fotootje te maken van het bordje zelf klom me al zo’n vlezige Olga met twee vlechtjes in haar haar, in mijn nek. “Не фотографировать”: zei ze, en wees met een woeste vinger op m’n Canon. Niet moeilijk doen bedacht ik me gelukkig op tijd en mijn camera verdween weer achter de rits. De vrouwelijke douaniers waren daarentegen goedlachs en leken wel uit de Playboy te zijn gevallen. Mathijs en René die waren meegereisd om donderdag de uitverkochte wedstrijd van FC Utrecht tegen Zenit te gaan kijken bleven er maar op hameren dat ze veel te veel sigaretten bij zich hadden. Ze wilden persé gefouilleerd worden, maar de meiden trapten er niet in en vroegen de heren vriendelijk om door te lopen. Ikzelf stond binnen twee minuten aan de andere kant van de streep en ging op zoek naar Sergej die me kwam ophalen. Buiten de aankomsthal kwamen ineens drie zwarte terreinwagens aan gescheurd. Een stuk of acht compleet in het zwart geklede brede Muay Thai apen sprongen eruit, de uzi’s onder hun jasje duidelijk zichtbaar en snelden zoals in Mission Impossible één voor één de vertrekhal in. Ik nam aan dat dat niet voor een kopje koffie was. Met Sergei reed ik vervolgens naar het MIR-hostel vlakbij de wereldberoemde Hermitage. Werkelijk één van de klefste hostels waar ik ooit ben geweest. Maar goed. Je wilt low-budget reizen en voor 15€ voor een overnachting in een wereldstad moet je niet moeilijk doen. Bij de balie rook het naar Gruyère-kaas zoals ik die in Zwitserland twee maanden geleden, van mijn raclette-toestel op mijn hete aardappel wipte. Iedereen moest zijn schoenen uittrekken en bij de balie neerleggen. Vandaar de meur. Ik lag in een 8-dorm alleen met een Russische jongeman (Anton) uit het noorden van Rusland. Hij wilde als skileraar aan de slag in Frankrijk en hier in de stad studeerde hij Frans. Toen hij hoorde dat ik uit Amsterdam kwam (ik zeg altijd dat ik uit Amsterdam kom want op de meeste plekjes waar ik kom weten ze niet eens waar Nederland ligt; Amsterdam kennen ze daarentegen wel) begon hij spontaan zijn lesboek te praktiseren. Met “je maintiendrai, deux bière, oui en voulez vouz coucher-shit” in mijn broekzak kwam ik echter niet ver dus spraken we verder in het Engels. Aardige jongen overigens. Eigenlijk heb ik gisteren maar één locatie bezocht: de Izaäkkathedraal. In 1820 begonnen ze met bouwen en pas 40 jaar later waren ze klaar. De muren zijn vijf meter dik en er hebben 400.000 mensen zitten zweten. Maar dan heb je ook wat. Daarna ben ik op advies van mijn vriend en voormalig After Forever gitarist  Bas Maas de dag gaan afbieren in het Rock Star café hier om de hoek.

Daarna ging ik maar eens naar bed. Op het ritmisch brullen van de koelkast viel ik uiteindelijk toch snel in slaap. Zes uurtjes later werd ik weer wakker vanwege het ontbreken van een gordijn. Na een snelle douche stond ik weer buiten op Nevsky Avenue, de straat van de draken. Allemaal hebben ze het er over maar ik ben er nog niet achter wat ze bedoelen. Ik heb wel wat draken voorbij zien komen, maar die hadden van die Gucci-slippers met hoge hakken.

Langzaam wordt St.Petersburg wakker. Oude mannetjes en vrouwtjes bouwen hun marktkraampjes op rond Palace Square voor de Hermitage die pas om 10:30u open gaat. Dus eigenlijk uit verveling ben ik dit allemaal aan het schrijven. Maar nu ga ik eens op weg ernaar toe. Toch één van de hoogtepunten van St.Petersburg.

Dag 2 St.Petersburg Rusland

Tegenover mijn hostel ligt een eerlijke eetzaak met de naam Shtolle of in het Russisch Штолле. Hier krijg je gewoon natural Russian food waar je voor een paar roebelkes gewoon kotelet met aardappeltjes en groenten kan eten. Gewoon degelijke kost zoals onze moeders ons dat vroeger ook onder onze neus schoven. Ik vraag me wel eens af welke kok nog lekker kan koken zonder koksroom, marinades en weet ik wat voor een kruiden waar je twee dagen lang plezier van hebt op de pot. Hierna liep ik te voet richting de Hermitage : met drie miljoen kunstobjecten niet alleen de grootste maar ook het omvangrijkste museum ter wereld. Overigens kunnen ze maar 5% er van tonen omdat ze gewoonweg niet meer plek hebben. Er waren ook “nog oude” gedragsregels: Bij binnenkomst titel en rang afzetten, zowel de hoed als de degen. Aanspraken gebaseerd op geboorteprivilege, arrogantie of andere soortgelijke sentimenten moeten ook bij de deur worden achtergelaten (letterlijk vertaald). Bij binnenkomst viel mijn mond terstond open. Alleen het kasteel van Versailles bij Parijs en de Sagrada familia in Barcelona waren zo mooi als dit. Ik besefte meteen dat ik hier een week vermaak zou kunnen hebben ware het niet dat er zoooveeel Chinezen rondliepen. Bohh. En ze willen allemaal tegelijk door dat ene deurtje. Sommige zelfs met een Gro Pro op hun voorhoofd gebonden. Waarschijnlijk om het thuisfront maar niks te hoeven laten missen. Ik heb eens Chinezen op mijn kamer gehad. Chinezen maken je het ’s nachts wakker. Niet dat ze zoals Nederlandse vrouwen tot diep in de nacht hardop praten over “problemen” maar dat doen zij op een hele andere manier. Overdag vullen ze van die plastic zakjes met weet-ik-wat voor eetbare shizzle (ze eten werkelijk alles met een hartslag), en ’s nachts trekken ze met een knorrende maag zo’n krakend zakje openen en beginnen ze te smikkelen. Meestal wordt dat vocaal begeleid met het nodige gesmak want over het algemeen eet de Chinees met zijn mond open. Lig je op het onderste bed van een stapeleenheid dan zou je zomaar eens het geluk kunnen hebben dat er wat omlaag valt. Recht op je pan dan wel. Zo vertrok ik jaren geleden vanuit Cairns Australië met een catamaran richting het Great Barrier reef in de Koraalzee. Met 2600 km het grootste rif ter wereld. Heel indrukwekkend moet ik gedacht hebben toen ik boekte. Echter bij aankomst stak zo’n klein stormpje op. Deze meneer is sowieso niet zo’n zwemwonder en toen ik eenmaal in het water méér water door mijn neus naar binnen haalde dan dat ik door mijn mond weer naar buiten kon duwen besloot ik maar weer aan boord te gaan.  Het nadeel van alleen reizen is dat je wel eens wordt misbruikt als vulmiddel. Zo ook die dag. Een hele groep Chinezen had de betreffende catamaran afgehuurd. En ik paste daar best wel nog bij moet de regelneef van het boekingskantoor hebben gedacht. Aldus zat ik tijdens de BBQ met 40 Chinezen om me heen. Zij houden er een ander soort manieren dan wij westerlingen op na. Zo laten ze de indruk achter dat ze continu met elkaar liggen te fitten want ze yellen er op los like hell. Ook hebben ze hele vrouwelijke trekjes want ze praten allemaal door elkaar en ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat ze elkaar niet verstonden of niet begrepen. 1-0 voor China. Echter, dat “ruziën” gebeurt dan net zoals bij ons aan tafel. Daar waar wij intermezzo’s van stilte invoeren (omdat we onze mond vol hebben), lult de doorsnee Chinees je de oren van je kop. Zelfs met volle mond. Voeg daarbij nog aan toe dat er zee verse garnalen op de BBQ lagen te roken én het feit dat de Chinees deze niet met de hand pelt maar binnensmonds met zijn tong, dan ontstaat er een schouwspel voor je ogen waar een Lowlands-foodfight nog de hik van krijgt. Knalroze armpjes en beentjes vlogen door de lucht. Kopjes met sprietjes werden vakkundig vanuit de mond richting het tafellaken gelanceerd. Ik wist niet wat ik zag. Zoveel garnaal. En dan die geluiden. Als er ooit een wereldkampioenschap “boeren laten” wordt gehouden, zet je tientje dan op een Chinees. Die gaat winnen. Geheid. Ik kwam niet meer bij van het lachen. Ik ben opgestaan en naar het upperdeck gelopen. Nadat ik boven mijn t-shirt van de velletjes had ontdaan vroeg ik me af waar het soms zó mis kan gaan bij mensen. Ik dwaal af.

In ieder geval ben ik twee uurtjes in de Hermitage geweest en daarna ben ik over een bruggetje over de rivier de Moyka naar de Kerk van de Verlosser op het Bloed gelopen. Een plek waar veel marktkraampjes staan dus ook veel mensen komen. Hier heb ik mijn hobby fotografie goed kunnen uitoefenen. Zo waren er veel bruidspaartjes die er een fotoreportage maakten maar ook veel levende beelden en straatentertainment.

De Kazankathedraal lag praktisch tegenover mijn hostel. Het is een kerk waar weinig toeristen komen. Russen komen hier binnen om te bidden. Er stond een lange rij voor een Maria-beeldje. Stuk voor stuk mompelden ze een of andere tekst gevolgd door een kus op haar voeten. Waarschijnlijk deden ze dit voor een zieke dierbare zoals wij dat doen bij pater Karel in Munstergeleen en dus niet voor een zes in de Lotto.

’s Avonds ben ik weer naar dat ene Rock-kroegje geweest. Er zat een groepje jonge Rock-Russen ritmisch te head-bangen op een nummer van Muse. Toch ook wel mijn eigen favoriete bandje. Binnen vijf minuten had zo’n tuup me geschoten en wilde weten waar ik vandaag kwam. Uit Amsterdam vertelde ik hem. Hierop kwam zijn meid naar me toe en vertelde me dat ze vorig jaar in Amsterdam was geweest en dat Amsterdammers pussies waren op drinkgebied. Meteen ging ze de wedstrijd aan en gaf me een halve liter Piwa. Na vijf halve litertjes ging ze out. Ik moet eerlijk zeggen: de kleine lieverd had al genoeg bier op toen ik binnen kwam. Al kotsend probeerde ze de buitendeur te bereiken, haar vriendje aan zijn jasje achter zich aan sleurend door een vers spoor van warme maaginhoud. Ook lekker dan. Maar goed. Misschien een wijze les. Morgenavond vertrek ik naar Moskou dus vandaag lekker vroeg naar bed want ik wil nog een hoop dingetjes doen.

Dag 3: St.Petersburg Rusland

Alweer mijn laatste dag in St.Petersburg. Het is 23:15u en ik zit nu in de nachttrein naar Moskou. Twee uur geleden ben ik met een busje opgepikt bij mijn hostel en door het drukke avondverkeer naar één van de zes treinstations van de stad van vijf miljoen inwoners gereden. De chauffeur Igor was zo vriendelijk om me naar mijn coupé van de 300 (!) meter lange dubbeldekstrein te begeleiden. Dat vond ik wel prettig want van mijn treinkaartje begrijp ik niet veel. Allemaal die rare lettertjes en cijfertjes (фотографировать).  Zo spreken ze een P uit als een R. Waarom zou je 😳??

De coupé is ongeveer 2 bij 2 meter. We delen de ruimte met vier personen. Twee onder, twee boven. Boven me ligt iemand die zich niet voorstelde maar meteen naar bed ging. Tegenover me ligt Boris, een jonge goedlachse jongeman van 20 jaar oud en daarboven zijn mooie vriendin Alena. Ze waren twee dagen  op stedentrip naar St.Petersburg en gingen nu met de slaaptrein terug naar hun ouders huis, naar Tver, een dorpje zo’n 180 km vóór Moskou. Ze spreken allebei redelijk goed Engels dus zodoende kwam ik weer wat meer te weten over Rusland. De trein wiebelt stevig op en neer dus ik ben benieuwd of ik een oog dicht doe straks. Boris en Alena waren zo vertrokken.

Vandaag was een rustige dag. Ik heb het Peter and Paul fort op het eilandje Zayachy bezocht. Een prachtlocatie met veel goud, pracht en praal. Maar ook een oude gevangenis waar je eventjes de boef mocht uithangen. Daarna wilde ik het alom bekende metrosysteem van de stad leren kennen. De treinkaartjesmiep sprak geen woord Engels maar een jongeman was bereid datgene wat ik wilde vragen te vertalen in het Russisch nl. een dagkaart. Zodoende heb ik bijna alle metrostations van de stad aangedaan. St.Petersburg heeft de diepst gelegen metrolijnen ter wereld. Als je van boven de roltrap omlaag kijkt dan komt er geen einde aan. Ben je eenmaal onder dan volgt de volgende roltrap omlaag. Misschien wel 100 meter diep. Iedereen die de metro in gaat moet door een metaaldetector. Zelfs net bij de trein moest ik er door heen. Hetzelfde gebeurde met de bagage. Ook in Rusland geldt: safety first.

Bij ons in het westen zijn we nog niet zover voor wat betreft deze intensieve controle. Ook in Rusland hebben ze te maken met terrorisme. Alleen zijn dit die-hard terroristen. Woeste, bebaarde Tsjetsjenen, gehard door jarenlange oorlog en vechten voor in hun ogen hun ideaal hetgeen niets met geloof heeft te maken. Hiermee wil ik dus niets goed praten want het blijven natuurlijk  terroristen die onschuldige mensen doden. Maar ik wil alleen even het verschil aantonen met die halve zolen waar wij in het westen mee te maken hebben. Op hun kleine pik getrapte losers die 1400 jaar oude, nooit ge-update teksten weigeren uit het licht van destijds te halen en te plaatsen in een hedendaagse moderne context. In díe tijd was er continu strijd tussen de diverse geloofsovertuigingen. Maar nu niet meer. Neem die teksten dan met een korreltje zout. Zoals 99% van alle moslims dat doet. 00:40u. Iedereen slaapt behalve ik. De trein gaat flink op en neer. Ik doe geen oog dicht. Toch te weinig bier gehad ? 03:45u. De deur gaat open en een fel licht schijnt naar binnen. Gelukkig heb ik zo’n debiel ooglapje voor mijn ogen. Boris en Alena worden gewekt door de Provodnitsa. Ieder rijtuig heeft zijn eigen Provodnitsa die verantwoordelijk is voor haar passagiers. Ze loopt in en uit met lauwe koffie en droge broodjes met twee rozijnen er in. Maakt mensen die er uit moeten op tijd wakker. Stofzuigt zowat de hele trein en ontdoet de binnenzijde van de ramen van neus vet. Hell of a job. Boris en Alena zwaaien nog eventjes en ik doe nog lekker een oogje dicht. Over drie uurtjes komen we aan in Moskou. Ik ben benieuwd !

😊🇷🇺 06:45. Aankomst Moskou. Er zijn geen douches aan boord. Mijn vriendin Angelica had van die natte washandjes meegenomen van het Kruidvat dus die komen nu goed van pas. Als het goed is staat ene Marina me op te wachten die me naar mijn hostel brengt vlakbij het Rode Plein. Maf.

Dag 4-6 Moskou Rusland

Marina had me rond 07:00u bij het Good Mood hostel afgezet. Een superleuk hostel met hele goede voorzieningen en het personeel spreekt drie talen. Hier bleek ik mijn leren jasje te hebben achtergelaten maar dat merkte ik pas toen ik na mijn reis in Nederland thuiskwam en hem miste. Ze stuurden mijn jasje helemaal vanuit Moskou op naar mijn huis. Petje af. Inchecken kon pas vanaf 14:00u.

Ik was moe van de nachtrit. Slapen in een nachttrein is omgekeerd evenredig met wakker blijven op een nachtdienst: je kúnt slapen maar het lukt niet versus je wilt slapen maar het mag niet. Ik besloot naar het rode Plein te gaan. Hier stond ik in het hart van Rusland. Het historisch machtscentrum waar tijdens de koude oorlog de Russische SS20-Saber raketten aan het volk werden getoond als bewijs van de nucleaire kracht van het Sovjet-regiem. Het ligt ingeklemd tussen het GUM-winkelcomplex, het Kremlin, de Basil-kathedraal en het Nationaal Historisch museum. Het rode plein bleek zwart te zijn. Vroeger bestond er een Russisch woordje dat “rood” betekende. Maar destijds betekende dat woordje ook “mooi”. “Mooi plein” betekent het dus. Ik had op zijn minst rode cobble-stone-tjes verwacht maar helaas. Overal lag paardenpoep maar dat kwam omdat er een groots festival werd gehouden met veel vlagvertoon en paardrijden. Verwonderlijk was het om te zien hoe de Russische overheid hun burgers beschermd tegen de kwade segmenten van de maatschappij. Bij het betreden van het rode plein gaat ieder tasje en persoon door een scanner. Zelfs bij het betreden van pretparken, winkels en clubs wordt je tas gecontroleerd op de inhoud met een scan. Daar waar wij op Pinkpop zeuren dat er drie dagen lang in ons tasje wordt gekeken en we onze zakken moeten ledigen zo overkomt dit het winkelend publiek in Moskou zo’n 20x op een middagje kijken-kijken-niets kopen.

Het straatbeeld van Moskou is heel schoon. Nergens zie je peuken, papier of lege blikjes Red Bull op de grond liggen. Mensen lopen eventjes door op zoek naar een vuilnisbak om hun troep weg te kunnen gooien. Heel anders als bij ons waar bij de afrit van de A2 mensen het nog klaar krijgen om hun lege McShake-beker vanuit het geopende autoraampje naast zo’n mega vangnet te mikken.  De meesten van ons kennen Russen uit films. Boos kijkende opgepompte grote spierbundels met een vierkante kop inclusief stekeltjeshaar à la Ivan Drago uit Rocky IV. Maar dan met zwart leren jasje met een bult ter hoogte van de rechter tepel. En alle Russische vrouwen lopen op hoge hakken met een veel te kort rokje zoals in Vin Diesel’s Triple X. Voeg daaraan nog toe de indrukken die ze wekken op de gekleurde polsbandjes-boulevards van de Turkse kust en het beeld is compleet: de doorsnee Rus heeft geen fatsoensnorm, is schreeuwerig, homofoob en discrimineert er brullend op los. Hier kreeg ik dus een totaal ander beeld. Zo zag ik een paar keer lesbische paartjes hand in hand lopen door het Gorki-park. Gekleurde mensen gaan de clubs in en uit. Het zijn vooral de jonge mensen tussen de 20-30 jaar die de Engelse taal machtiger zijn dan de doorsnee Nederlander van boven de 50. Ook zijn ze heel behulpzaam. Één vragende blik mijnerzijds was al genoeg om hun ear-plug uit hun oorschelp te klikken om me vervolgens te woord te staan. Een aantal keer gingen ze zelfs zo ver om eventjes met me mee te lopen zodat ik aan de juiste kant van de metro stond. De metroaanwijzingen in Moskou zijn in het Russisch. Dit in tegenstelling tot die in St.Petersburg waar de namen van de stations in het Engels er onder staan geschreven. Toch wel handig want je die Russische kriebeltjes daar krijg ik niets van gebakken.

In Moskou wordt momenteel hard gewerkt om de stad klaar te krijgen voor het WK2018. De stad is één grote bouwput. Arbeiders van heinde en verre zijn hier naar toe gekomen om te werken. Aan de donkere gezichten zie je dat ze uit verre delen van Rusland komen. Waarschijnlijk goedkope werkkrachten uit de voormalige zuidelijke republieken (mijn Moskouse FB-vriendin Inna bevestigde later dat dit mensen waren uit Tadzjikistan). De doorsnee Moskoviet gaat geheel gestyled op stap. Netjes. Moderne jeans (zonder scheurtjes op kniehoogte), vlot hemdje en een mooi bijpassend colbertje. En daaronder een paar mooie sportieve gympen.  In deze drie dagen heb ik heel wat van Moskou gezien maar natuurlijk is het veel te kort om alles te zien. Dat hoeft ook niet. Mij gaat het om de globale indruk en de belangrijkste hotspots: het Kremlin, het rode plein, Bolsjoj-theater, GUM-shopping Mall, White Rabbit restaurant, St.Basil-kathedraal, Gorki-park, Mausoleum Lenin, Revolution Square, Tequila Boom bar waar de barman met een vat bier op je hoofd mept, Restaurant Didu, Loebjanka gevangenis en diverse metro-stations waarbij ik Majakovskaja, Teatralnaja, Plosjtsjad Revoljoetsi en Kievskaja de mooiste vond. Mijn bucketjes heb ik dus weer afgevinkt. Ik ga nu naar het Gorki-park waar ik een een paar biertjes met Inna ga drinken. Iemand die ik al jaren niet meer heb gezien. Effe bijbeppen. Daarna gaan we eten in restaurant Waiters. Een restaurant waar de bediening zingt tijdens het opdienen van je gerecht. Superleuk !

Morgen vertrek ik met de trein naar Siberië. Vier dagen lang hutjemutje. Ik ben benieuwd hoe me dat bevalt. Mijn goede vriend Robert wees me op een artikel in het NRC Handelsblad. Hoe een meid helemaal doordraaide en opgenomen moest worden. Het was haar teveel geworden om vier dagen lang opgesloten te zitten in een hok. De continue stank van smelly feet, zweet en alcohol in zo’n kleine coupé is natuurlijk misselijkmakend. Een gemiddeld studentenkot scoort waarschijnlijk hoger. Lees hieronder het huiveringwekkende verhaal van Guiselaine uit Curacao die in de trein een psychose kreeg en stemmetjes begon te horen https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/21/ik-begon-op-reis-stemmen-te-horen-12182214-a1567444. Maar eerst duik ik nog even het nachtleven in op de Ulitsa Arbat Avenue. In de beruchte Coyote Ugly Saloon  waar de dames onder begeleiding van de stampende rock beats van heavy metalmuziek van Dope op de bar dansen. En de mannen worden niet ontzien !

Dag 7 Trein Moskou-Irkutsk Siberië

Het is warm. Zelfs bloedheet en ik zie dat het 04:17u is. Ik heb vannacht goed geslapen. Zelfs vier keer.  De coupé heeft de afmetingen van een doorsnee kippenhok. De lengte is ongeveer twee meter want ik pas er met mijn 1.93m nét in. De breedte van het kot is ook twee meter. Ik slaap op een soort bank met een lederen bekleding. Hierop ligt een dikke deken waar je weer een laken overheen kan trekken. Mijn rechterarm kan ik tijdens het typen van dit verhaal niet kwijt. De rugleuning van de bank zit namelijk in de weg. Aan de overzijde staat nog zo’n bankje. En daartussen een opklaptafeltje van 0,50m bij 0,30m. Het tafeltje staat vol met flessen water, yoghurt, flessen bier, chips en nootjes. Naast me liggen een vader en een zoon uit Bergen op Zoom (Ad en Rudi). Rudi heeft een ruige tattoo tekst op de onderzijde van zijn arm welke altijd goed zichtbaar is. Hij verzuipt al vanaf ons vertrek uit Moskou in zijn Harry Potter boek. Rudi heeft iets met bloemen. Toevallig kom ik uit een bloemenlievend gezin. Mijn moeder maak je echt gelukkig met een stevig boeket whatever wat dan ook. Als het maar kleurt en geurt. Mijn vader werd na zijn periode als kastelein een verwoed tuinman en wist precies van welke plant of bloem hoe en wat. Ikzelf heb niks met bloemen of planten. Ik vind ze wel leuk om naar te kijken maar de verzorging moet me niet teveel energie kosten. Zo heb ik in mijn tuin alleen maar meerderjarige planten die ik éénmaal per jaar dien terug te snoeien tot op de bodem. That’s it. Daar doe ik het voor. Meestal vind ik via FB ook nog wel altijd iemand bereid om me te komen helpen. Op de vensterbanken staan bakken met geraniums. Die zijn mooi rood maar je krijgt ze ook in het geel. Of paars. Ze hebben weinig water nodig en kunnen tegen koude dus blijven ze lang bloeien. Daarbij kosten ze bij de Hornybach geen ruk. En die bakken staan alleen op de benedenverdieping. De bovenverdieping doe ik niet meer. Teveel troep in de woonkamer (die dus op de eerste verdieping is) in de herfst als die bakken leeg moesten. Overal blaadjes op de vloer. Ik werd gek en speelde zelfs met de gedachte er een einde aan te maken. Ook de kerstboom heb ik er op een gegeven moment kunnen uitlullen. Mijn ex vond zo’n groen stekelding geweldig en beloofde me altijd dat ze de santekraam ook zelf weer af zou breken drie weken na de kerst. Wat denk je ? Stond ik weer zelf te slepen met dat ding. De laatste twee jaar mieterde ik hem zo uit het raam op straat. Hoefde ik niet helemaal de trap af en door het huis ermee. Lekker gemakkelijk. Nee. Bloemen zijn niks voor mij. Ik zie op de eerste plaats nog niet het verschil tussen een Chrysant en een bloemkool en daarbij schreeuwen bij mij thuis de cactussen nog om water. Vader Ad kijkt de hele tijd geïnteresseerd naar buiten. Deze man móet wel van berkenboompjes houden want voor de rest heb ik nog geen enkele andere boom gezien. Hierbij trekt hij een gezicht wat ik zou trekken als ik naar een terrarium met baardagamen zou kijken. Een coupé verderop liggen Sigrid en Roy. Een stelletje van 26. Sigrid neemt bloed bij mensen af en Roy heeft een beroep met een moeilijke naam maar doet iets met getalletjes. Allebei in de bloei van hun leven en wonende in Rotterdam proberen ze er iets leuks van te maken samen. Ik heb ze verteld dat als ze deze vier dagen op deze vier vierkante meter samen overleven ze ook samen oud zullen worden. Meteen twee blijde gezichten. Sigrid verklapte me al vrij snel dat ze tijdens een gesprek automatisch op zoek ging naar de aderen in de arm van diegene waar ze op dat moment mee sprak. Of hij of zij een goéde arm had. Om in te prikken. Ik vroeg haar dus of mijn aderen goed prikbaar waren. Ze zei dat ze mijn arm al heel snel had gespot tijdens de eerste kennismaking in de vertrekhal  in Moskou 😳😳😳Nou ja 😂. Voor die moet ik oppassen de komende dagen. Waar wij mannen ons voornamelijk richten op tieten/kont zo heeft Sigrid dit dus met rechteronderarmen.

Al snel had ik mijn joggingbroek aangedaan. Lekker makkelijk. Eronder toch maar mijn gympies. De Provodnitsa heeft me binnen 20 minuten al twee keer gewaarschuwd dat ik mijn schoenen moest aantrekken. Ik wil geen herrie met haar. Ze is weliswaar maar rond de 1.58m maar ze heeft op haar “kantoortje” van die bakjes staan. Die bakjes zijn omwikkeld met een gekleurd cellofaantje waarop een maaltijd staat afgebeeld. Daarop staat een lachende knappe Russische Olga die jou moet doen geloven dat datgene wat je na aankoop gaat opeten het beste is wat het land je te bieden heeft. En dat voor maar 70 roebelkes (1€). Olga hielp me met unpacken. Zonder haar duimnagel was me dit niet gelukt. Met zo’n tsjakk sneed ze de folie er af. Onder het deksel lagen nog twee zakjes en een rechthoekig blok keiharde noodle. Dit zou mijn base-food worden de komende dagen. Dus ik heb dat Olga-nageltje nog hard nodig.  De trein stopt best vaak. Op een schema wat op de gang hangt kun je zien waar we stoppen en voor hoelang. Zo’n 5 minuten voor de stop loopt iedereen naar de uitgang om zo snel mogelijk buiten te kunnen zijn. Frisse lucht. En peuken ! Als je ter plekke tussen de rails en het perron kijkt zie je werkelijk een flinke berg peukjes liggen. Over een lengte van wel zeker 300 meter . Op het perron lopen de baboeschkas. Vrouwtjes met kinderwagens tot aan de rand vol gestouwd met lokale lekkernijen. Het verbaasde me dat er ook complete netjes uien en knoflook werden aangeboden. Nu niet iets waarvan je zegt:” die peuzel ik eens lekker op bij mijn Harry Pottertje. De stoplengtes  variëren. De meesten duren 4 minuten. Maar dan mag je niet naar buiten. Alleen bij de stops langer dan 20 minuten mag je even een frisse neus halen. Je moet ook zélf de tijd in de gaten houden. Er klinkt geen fluitje die je waarschuwt dat de trein gaat vertrekken. Weg is weg. Ook mag je het spoor niet oversteken. Als in de tegenovergestelde richting een andere trein komt dan kun je niet meer terug oversteken. Russische goederentreinen zijn vaak langer dan één km en rijden poeplangzaam. Dan ben je je trein kwijt omdat je niet kán oversteken. Ik stap weer in. Olga knikt instemmend. Ik zie haar denken: “één misstapje kerel, en ik klim in je nek”. Nee, vriendjes gaan we niet worden. Meteen liep ik door naar de restauratiewagen. Beetje bieren. Vader en zoon zaten reeds te dobbelen. Ik ging een tafeltje ervoor zitten. Mark en Angela van de coupé aan de andere zijde kwamen bij me zitten. Angela is nog wat voorzichtig en de kat uit de boom kijkend. Wat Mark doet in het dagelijks leven weet ik nog niet. In ieder geval kende hij mijn verhaal van de zombie-mier en knikte instemmend. Zó had hij het ook ergens gelezen. Normaal wekt mijn verhaal verbaasde gezichten van toehoorders op maar Mark kende het verhaal over de Ophiocordycepsaustralis 😳. Kijk, dan heb je bij mij meteen een streepje voor. Een medereiziger met potentie. Shall see !  Ik bestelde een biefstuk met aardappeltjes. Mark en Angela hoefden niks. Sig(f)rid en Roy (ahh man 😂, dat valt me nét in 😂) namen beiden een lekker kippetje. Uiteindelijk zag het ook beter uit dan mijn bief. Die was té doorbakken. Niet echt lekker dus. De aardappeltjes waren wél goed. Het toetje van ijs met caramel was ook ok. Daarna nog een paar flessen gebierd en maar naar bed gegaan. Ik lig onder mijn ronkende bovenbuurvrouw en ik hoop dat haar bedje stevig genoeg is. Ze heet Válatina en is 60 jaar. Ze is op bezoek geweest bij haar ouders in Kiev, Ukraïne. Ze spreekt geen woord Engels maar ze babbelt voortdurend tegen me in het Russisch. En ik praat dan in het Nederlands terug. Best grappig. Maar volgens wilt ze gewoon wat vertellen. Je hoef het niet te begrijpen hoor ik haar denken. Als je maar luistert.

Dag 8/9 Trein Moskou-Irkutsk Siberië

Ik heb in de gaten dat sommigen onder jullie zich afvragen waarom ik dit doe. Immers, in veler ogen zou vakantie een bepaalde vorm van luxe moeten hebben. In ieder geval in een situatie belanden beter dan thuis. Misschien ben ik wat anders op dit gebied want deze reis is verre van luxe. Er zijn mensen die al 24 jaar naar dezelfde camping aan het Garda-meer gaan. Weer anderen gaan liever een weekendje naar de Nederlandse kust of naar een camping in Frankrijk. Ik denk dat het doel voor een ieder hetzelfde is: lekker even eruit, ontspannen en energie opdoen.  Persoonlijk vind ik het leuker om ervaringen op te doen in andere culturen. Luxe boeit me totaal niet. Ik heb de luxe dat ik gezond ben en dat vind ik genoeg. Als ik reis heb ik genoeg aan een simpel bed. Het liefst in een 10$-hostel met acht man op een kamer. Maar dan wel ’s avonds met zijn allen aan het bier en eten van de bbq. Zodoende kun je ook wat vaker per jaar weg gaan.  Iedere dag reizen Russen met deze trein over het Transsiberië traject. Je hebt drie klassen. Ik slaap tweede klasse. Je hebt nog een derde klasse: met 36 man in één coupé. Kinderen, babies, ouderen, jongeren, hondjes en katjes in één ruimte. Ik ben even gaan kijken gisteren. Bij het opentrekken van de deur kwam een onnoemelijke stank naar buiten. De derde klasse dient ook in te stappen zónder perron. Dus vanaf de kiezel op het spoor. Oude omaatjes worden dan aan boord getrokken door medepassagiers en de opa’s duwen oma van onderen omhoog.  We kunnen ons niet wassen hier. Mijn vriendin Angelica heeft me kant-en-klaar washandjes van het Kruidvat meegenomen. Dat werkt enigszins verfrissend maar is nog altijd anders dan een lekkere warme douche zoals thuis. Maar die washandjes zijn hier in de Oeral natuurlijk niet verkrijgbaar. De Russen die zich wél wassen kunnen dat doen op de wc bij het piezelstraaltje van het metalen wasbakje. Koud water. Maar eerst staan ze een poos in de rij. De wat stoerdere mannen staan zich gewoon op het tussendek in hun onderbroek te wassen. Tja. Je móet wat he.  Wat ik wel vervelend vind is het feit dat je alleen naar de wc kunt als de trein rijdt. Enigszins logisch om opeenhoping bij de stations te voorkomen 💩. Echter, er is hier geen omroep die je waarschuwt wanneer de trein gaat stoppen. Je hebt pas in de gaten als de trein gaat stoppen als hij vaart gaat minderen. Als je dan snel nog naar de wc gaat kom je erachter dat deze al gelocked is door de Provodnitsa (de rijtuig verantwoordelijke). Ze noemt dat “sanitar zone”. Das dan balen. Bij de grens tussen Mongolië en China schijnt het zo te zijn dat je een paar uur stop staat en de trein niet uit mag i.v.m. douane check. De Chinese autoriteiten schijnen heel streng te zijn. Ik moet nu terugdenken aan de grensovergang van Honduras naar Nicaragua een aantal jaren geleden. We moesten allemaal in een rij staan en een uitgereikte thermometer in onze oksel drukken. In het zonnetje zat een vrouwelijke douane beambte. Die noteerde dan eenieders lichaamstemperatuur. Was die te hoog dan kwam je de paal niet over.  In Australië mag je bijvoorbeeld weer geen zaden of fruit mee nemen. Waarschijnlijk tegen bescherming van hun eigen gewassen.  Enfin. Over de Provodnitsas gesproken. Allemaal keurig in het grijze pak gestoken hostessen met een bijbehorende baret en tuttige schoentjes. Ze spreken geen woord Engels maar alleen Russisch. Ze zijn streng maar rechtvaardig. Russen zijn gewend om volgens de regels te leven. Het valt me op dat ze voornamelijk de Europeanen moet corrigeren. Waarschijnlijk omdat wij de regels niet kennen. De Expres stopt bijna ieder uur. Voor minimaal twee minuten. Even snel iemand aan boord trekken of iemand naar buiten laten en dan vertrekt ie weer. Soms duurt de stop wat langer. Je hebt dan 20 minuten de tijd om etenswaar te kopen bij de Baboeschka’s, de moedertjes van Rusland. Ze staan in een rij opgesteld en verkopen zelf gekookte of gebakken lekkernijen. Vandaag had ik twee broodjes met gehakt er in. Een soort Bapoa. Maar dan met véél gehakt en niet die halve theelepelvulling zoals bij ons. Het smaakte super ! Die Provodnitsa’s verblijven ieder in hun eigen rijtuig. In een kamertje de helft zo groot als de coupé waar ik in slaap met nu nog drie mannen. (Vàlatina is inmiddels met tranen in haar ogen gisteravond uitgestapt in Perm. Vol trots stelde zij me voor aan haar kleinzoon die haar kwam ophalen. Ze had iemand uit het verre Nederland ontmoet😂!). Om het uur dienen de Provodnitsa’s de wc-deuren handmatig te sluiten en weer te openen. Van iedere passagier wordt bij binnenkomst zijn paspoort en treinkaartje gechecked. Zorgvuldig worden alle details keer op keer gelezen. Als je door mag dan wordt er een nummer in een handheld apparaatje ingetoetst. Ik kom er nog wel achter waarvoor dat is. In ieder geval heb ik wel waardering voor die dames. Ze slapen bijna niet. Vergeet niet dat deze trein dus ook ’s nachts gewoon zijn stops heeft. Dag en nacht werken zij dus zonder aflossing van de wacht. Tussen de stops door doen ze tweemaal per dag onze kamers “zwabbará”. Met een natte dweil worden de vloeren én de tapijtjes schoon gezwabberd. Ons woord “zwabberen” komt dus uit het Russisch. Wel zo grappig. Uiteraard onderhouden we onze coupé ook zelf een beetje. Zo hebben we een gemeenschappelijke vuilniszak van de Albert Heyn. Ik ruim altijd mijn spulletjes netjes op. Zelfs de kruimels na het eten. Gebruikte sokken en onderbroekjes gaan meteen de koffer in. Het enige waar ik mee smokkel is mijn bed. Dat maak ik niet op. Maar dat doe ik thuis ook niet. Ik hou wel van wilde bedden. Daarnaast bestiert de Provodnitsa een kleine shop waar je snoep, drinken en noodles kunt kopen. Deze kun je dan voorzien van heet water uit de enige luxe-voorziening die we hebben: een boiler. Kortom: het leven van een Provodnitsa is niet gemakkelijk. Vergelijkbaar met een stewardess bij ons alleen dan 24 uur per dag. Het gehele traject duurt in totaal zeven dagen. Maar ik stap af en toe uit zoals in Irkutsk en bij het Baikal-meer in Siberië, de hoofdstad Ulaanbaataar, een nationaal park in Mongolië en de hoofdstad Beijing in China. Ik wil natuurlijk ook wat zien en niet alleen maar voor het raampje hangen.  Vannacht was een wat langere stop in Tjoemén, een stad 200 km ten oosten van  Jekaterinenburg, nabij de grens met Kazachstan.  Ik ben even naar buiten gegaan om wat nightshots te maken. Het was 6 graden en ik had alleen mijn T-shirt en badslippertjes aan. Erggg koud ! Snel terug naar binnen.Ik besloot om niet meer te gaan slapen en de ochtend af te wachten.Het uitzicht begint langzaam aan te veranderen. De berkenbomen worden in aantal minder en de wild gekleurde, immens grote laagvlaktes worden talrijker. In de verte zie ik een grote kudde rendieren met grote geweien voorbij trekken. Machtig mooi om te zien deze natuur. Daar doe je het natuurlijk voor. De trein gaat in een scherpe bocht en claxoneert onophoudelijk. Om overstekende rendieren en beren te waarschuwen vertelde de Provodnitsa me. Overal zie ik die kleine houten gekleurde huisjes. Prachtig. Dát is nu wat ik leuk vind. Niet alleen thuis voor de buis Discovery en Animal Planet kijken maar het ook beleven. Dat is toch nét wat anders. Veel mensen durven niet alleen te reizen maar ik heb me nooit alleen gevoeld tijdens een reis. Iedereen vindt het leuk om me helpen als ik iets wil weten. Zo stond een jonge Russische bediende me de menukaart uit te leggen met Google Translate. Ze las het menu voor in haar mobiel en een robot-stemmetje vertaalde het menu in het Engels. Superhandig en natuurlijk iedereen om ons heen moest ermee lachen. Zoveel toeristen komen hier ook weer niet dus ze vonden het wel apart.  Samen reizen is natuurlijk ook erg leuk maar soms gaat dat niet omdat de ene verlof kan krijgen en de ander niet. In november wil ik nog twee weekjes weg maar dan samen met mijn vriendin. Wordt superleuk😊

Dag 10 Trein Moskou-Irkutsk Siberië

Dag vier in de trein. Plassen op het perron midden in Siberië. Mag dat ? Nee natuurlijk niet. Maar ik kon er niets aan doen.  Sigrid, Roy, Angela, Mark en ik waren gaan eten in de restauratie wagen. Ik bestelde een dubbele portie kippenvleugeltjes. Die had ik de dag tevoren ook gehad en bleken erg lekker te zijn. Voor 4€ per portie kon ik het niet laten. Achter ons zaten twee oudere mannen uit Frankrijk. Ze woonden in Normandië en probeerden te ontsnappen uit de dagelijkse slomp van wat eens een gelukkig huwelijk was. Verderop zat een groepje jonge studenten woonachtig in Londen hun radeloosheid weg te bieren. Géén wifi. Ze hadden alle vijf een andere nationaliteit. Vooral de meid geboren in Barcelona had het erg zwaar. Ze was sinds de start van de Expres, vier dagen geleden, niet meer actief geweest op instagram. Dit ging haar geheid “volgers” kosten. En dan zit je in een streek in Siberië waar oude Baboeschkas vier kilometer met een zakje voorgekookte aardappelen naar het perron sjokken om deze te kunnen verkopen aan een hongerige reiziger. De wereld op zijn kop. Het was 23:30u. Aangezien mijn disgenoten reeds hun bedden hadden opgezocht besloot ik mijn fles bier op “Picadilly Circus” leeg te maken en dan te gaan slapen. Van te voren was ik al twee keer naar de wc moeten gaan en jullie weten hoe het gaat met bierdrinken en wc bezoekjes. Opeens minderde de trein vaart. We hadden een stop. Snel keek ik op het schema. Deze stop zou 50 minuten gaan duren (!) en dat al in het begin van de donkere, koude nacht. Alle wc’s waren inmiddels afgesloten door de Provodnitsa’s en uit ervaring bleek dat zij onverbiddelijk waren. Ik besloot wat te gaan lopen op het perron om zo mijn plasje te kunnen ophouden. Ik kan je vertellen dat minuten dan uren lijken. In mijn hoofd telde ik de minuten stiekem mee. Hoelang nog ? Overal liepen politiemensen met krom geslagen knuppels aan hun broekriem en muf kijkend treinpersoneel. Wat zou de boete of straf voor wildplassen zijn? Misschien 50€ ? Misschien moest ik even mee naar het bureau om een proces verbaal op te laten maken ? Maar dan zou ik de trein geheid missen en dan zou ik kunnen bekijken hoe ik uiteindelijk in China terecht zou komen. Ik zit per slot van rekening in Siberië en andere manieren van reizen zijn hier niet aanwezig. De aanvraag voor een nieuw treinticket duurt in Rusland twee weken omdat er zijn genoeg instanties zijn die hun plasje over mijn aanvraag willen doen. Ineens zag ik een plekje midden op het perron. Hier stond een grijs vervallen gebouw. Aan weerszijden liepen reizigers. De trein tegenover onze trein maakte aanstalte om te gaan vertrekken. Dat zou dus betekenen dat de stroom mensen die links langs het gebouw liep zou minderen en misschien wel zou stoppen. Ik besloot rechtsomkeer te maken en richting de locomotief te lopen. Eenmaal daar aangekomen was de tegenoverliggende trein inderdaad vertrokken en de stroom mensen langs de nu rechterzijde van het gebouw was gedecimeerd. Op mijn terugweg naar het gebouwtje werd dit nóg minder. Juist op het moment dat ik het gebouw rechts passeerde stonden alle politiemensen en het treinpersoneel aan de linkerzijde van het gebouwtje. Vlug deed ik een greep in mijn joggingbroek en mijn Sjaak was snel gevonden. Bohhhhhhh….. jullie kennen allemaal wel het bevrijdende warme gevoel. Ik kon er echter niet te lang van genieten en probeerde zo snel als mogelijk mijn blaas te ledigen. Nét toen ik klaar was en alles weer netjes op zijn plekje lag kwam de Provodnitsa van rijtuig 3 (wij zaten in 5) de hoek om. Zij keek sowieso altijd moeilijk. Ze had een modderkont met van die pianopoten en een bijbehorend kort opgeknipt I-want-to-speak-to-the-manager kapsel, kortom een type die je als man niet in lingerie naast je bed wilt hebben staan. Ze keek mij aan en ik keek haar aan. Achter me zocht een smal, warm dampend okergeel stroompje zijn weg van de rode muur van het gebouwtje, over het perron naar het naast gelegen spoor. Ik bleef haar aankijken en dacht aan de uren die ik op een of ander jaren ’50 Russisch politiebureau zou moeten verblijven als mijn plasje haar zou opvallen. Formulier 69 uit lade 32 met stempel 12. Ik dacht:” dit gaat niet gebeuren”. Snel pakte ik mijn fotocamera en begon al naar haar toe lopend foto’s van haar te maken. Van die in-your-face pica’s. Daar was ze uiteraard absoluut niet van gediend en begon te schelden. “Njette photo !! Njette photo !!”, klonk het. Mijn camera stond in de sportmodus dus hij bleef maar ratelen zolang ik het knopje ingedrukt bleef houden. Ik passeerde haar en liep naar de trein. Ze kwam tierend achter me aan en mijn eigen Provodnitsa van rijtuig 5 kwam me tegen moet. Inmiddels mocht ze me wel. Ze gromt in ieder geval niet meer zo als in het begin. Ze is wat ontdooid en af en toe plaagt ze me zelfs met haar natte dweil als ze onze coupé komt “zwabberá” en ik mijn voeten niet snel genoeg omhoog doe. Plotsklaps nam ze het voor me op en begon tegen die lastige pianojurk te schelden. Ik verstond er niks van maar het leek er op dat de trein ging vertrekken en iedereen snel aan boord moest komen. Snel klom ik op de trein en kroop snel in bed. Ik had het gehaald 👊🏻! Spaziva Provodnitsa 🙏🏻

Dag 11 Trein Moskou-Irkutsk Siberië

Vanuit mijn bed kijk ik door het raampje van mijn coupé. De machinist loodst de trein door het ruige landschap. De herfst is begonnen hier in het oosten. Wilde kleurschakeringen typeren momenteel het Siberische natuurschoon welke binnenkort zal veranderen in een ijskoude Taiga bedekt door een parelwitte deken. Planten en struiken zullen afsterven door de koude. Wilde zwarte beren en wolven trekken richting de dunbevolkte dorpjes in de hoop daar iets van voedsel te vinden. Voor de Siberiërs is dit een extra gevaarlijke periode. Aldus Josef, een 42-jarige Siberiër. De temperatuur kan daarbij gemakkelijk dalen tot beneden de -30℃ tot soms wel uitschieters van -50℃ . Als hij dan zijn auto wil starten dient hij eerst met een gasbrandertje de dieseltoevoerleiding naar de motor op te warmen. De diesel is té stroperig om ontstoken te kunnen worden.  Ik denk terug aan mijn tijd bij DSM Special Products. Het was die nacht ijskoud. De thermometer gaf -20℃ aan. De buitenoperator constateerde een dichtgevroren leiding. Met verkrachte eenden hebben we toen de leiding open kunnen stomen. Onze handen verbrand door de 100℃ warme stoomslangen. Onze voeten en gezicht onderkoeld door de gure wind.  Het probleem in Siberië is dat als je onderweg autopech krijgt , de temperatuur in je auto snel zal zakken tot onder nul. Komt er niet snel hulp dan raak je onderkoeld en kun je zelfs sterven van de kou. Een ander probleem is de drank. Veel Siberiërs zoeken ter ontspanning hun heil in de drank. Stomdronken vallen ze op weg naar huis in slaap nadat ze ergens zijn gestruikeld. ’s Morgens worden ze dan bevroren gevonden. De machinist zet de bocht in. Ik zie de kop van de rode locomotief. Links en rechts van het spoor zijn mannen  bezig met de houtkap. Dit is het stookhout voor volgend jaar. Het dient eerst een jaar te drogen. Boven de gekleurde houten huisjes hangt een rookpluim afkomstig uit een scheef gemetselde schoorsteen. De geur van verbrand berkenhout dringt de coupé binnen door het openstaande raampje. Ik krijg even een Ardennen-gevoel. Ieder jaar ga ik wel een weekendje naar de hoge Ardennen. Heerlijk een paar uur wandelen en ’s avonds het échte wild eten. Wild eten kun je namelijk alléén in de herfst. Als de zwijntjes de gevallen eikeltjes, bladeren en van dies meer zij hebben gegeten. Dat geeft uiteindelijk de smaak aan het wild. Of de vers gevangen forel. Zelf met een mesje schoonmaken en dan boven de grill. Héérlijk. Vandaag komen we aan in Irkutsk. Ik neem dan de bus naar Listvianka. Dat is een slapend dorpje nabij het Baikal-meer. Het grootste zoetwater meer ter wereld qua volume. Met zijn 650 kilometer lengte nog groter als Nederland en zéker qua oppervlakte groter als Nederland. In de winter is dit geheel bevroren en vinden er rallies plaats op het ijs. Met ijsscooters knalt men dan over deze bevroren vlakte en wie het eerst de overzijde haalt is de winnaar. Onderweg slaapt men in tenten op het ijs. Er wordt ter plekke vis gevangen door een gat in het ijs te zagen. Nog een uurtje in de trein. Ik heb heel wat mensen zien komen en gaan. Dit is de laatste stop. Daarna bereikt de trein Irkutsk alwaar ik twee nachten zal verblijven waarvan één aan het Baikal meer. Alle Provodnitsa’s staan buiten de deur op het opstapje. In totaal 18. Allemaal houden ze hun rode vlaggetje naar buiten. Het teken dat hun rijtuig klaar is voor vertrek. Ze wachten op de machinist. Dan zet de trein zich langzaam in beweging. Tegelijkertijd worden 18 metalen deuren dichtgegooid en afgesloten. Ride on !

Dag 12 Listvyanka-Baikal meer-Irkutsk

Listvyanka is een klein vissersdorpje aan het Baikal-meer. Het is schitterend open weer zodat ik een mooi uitzicht heb over het grootste zoetwatermeer ter wereld. Ik kan me moeilijk voorstellen hoe het hier zou zijn midden in de winter als het meer helemaal dichtgevroren is. In het idyllisch aandoend haventje liggen kleine en grotere vissersbootjes met felle kleuren. De buit voor vandaag is al binnen. Vanmorgen zijn de mannen van het dorp er al vroeg op uit gegaan. De vis hangt inmiddels te roken op de kleine centraal gelegen markt. Overal bepalen zwaar rokende barbecues het straatbeeld. Stukken kip, vis en varken staan op het menu en helemaal vooraan op de markt staat aan de straatzijde een hele grote wok met rijst die lekker geurt. Het water loopt me al in de mond. Werkelijk niemand hier spreekt Engels dus met handen en voeten en door tekeningen te maken op papier  maak ik duidelijk wat ik wil. Met een vol bord en een koud glas bier voor mijn neus keek ik naar een tafereel wat zich voor me afspeelde. De Russische man vroeg om een kurkentrekker. Helaas kreeg hij de kurk niet meteen uit de fles. Met grote kracht draaide hij een laatste keer de kurkentrekker in het rond. De flessenhals brak doormidden en het glas vloog in het rond. Een dun straaltje bloed liep langs zijn pols. De barmeid pakte een theedoek en gaf deze aan de man. Daarna nam ze een zeef en een karafje. De fles wijn werd via het zeefje leeggemaakt in het karafje. Kijk, dit is daadkracht. Niet zeuren en om een nieuwe fles vragen. Hier wordt niet gemekkerd om zo iets. Laat staan over een beetje lippenstift op een glas. Dit vegen ze gewoon af.  Dan Irkutsk. Irkutsk is een vadsig vies stadje. De wegen zijn van Afrikaanse kwaliteit. Hobbeltje hier, kuiltje daar. Het trottoir vertoont zo’n grote gaten dat je als je niet oppast geheid een half uur bezig bent je Bugaboo-buggy uit te graven.  Dan de verkeerslichten. De voetgangers hebben precies 12 tikken de tijd om de overkant te bereiken. Daarbij duren die 12 tikken géén 12 seconden. Dit verklaart misschien waarom de gemiddelde leeftijd in dit grijze Russische stadje lager ligt dan de rest van de streek. Voeg daaraan nog eens toe dat de lokale automobilist het niet boeit of het verkeerslicht op rood of groen staat en je weet dat je hier dus moet uitkijken als je oversteekt.

Mijn hostel kostte me 7,50€ voor een nacht. Uiteraard zonder ontbijt. Het ligt een beetje uit de slag in zo’n ongure achterbuurt waar de mensen uit verveling twee pakjes per dag over de longen jagen. De kamer is wel netjes alleen uit de matrasovertrek haal ik allemaal van die kleine dingetjes. Ik weet niet wat het is. Voor het luttele bedrag van 2€ bracht de taxichauffeur me naar de lokale markt. Ik wilde naar de kapper. Thuis had ik hier geen tijd meer voor gehad en ik wilde geen slecht figuur slaan voor de Mongoolse familie waar ik deze week bij zou blijven slapen. Op google translate had ik het Russische woord opgezocht: “Tsiryul’nik”. Als je het 10x achter elkaar snel uitspreekt heb je geheid de hik. Midden op straat sprak ik een vrouwtje van middelbare leeftijd aan. Met twee vingers woest gebarend maakte ik de schaarbeweging door mijn haar en  sprak dat woord uit. Haar ogen werden groter en ze liep snel door. Volgens mij had ik haar bang gemaakt. Maar opeens had ik prijs. Een vrouwtje van rond de 30 wist wat ik bedoelde. Ze probeerde me uit te leggen waar het was maar opeens trok ze me aan mijn jasje en maakte me duidelijk dat ik mee moest. Ze had in de gaten dat ik dit niet ging onthouden. Ik liep met haar mee. Best raar. Naast iemand lopen en niets kunnen vertellen omdat je elkaar niet verstaat. Op een of andere manier werd me duidelijk gemaakt dat er twee kapperszaken in de buurt waren. Een dure en een goedkope. Bij de goedkope was ik 2€ kwijt voor een knipbeurt. Dat kon dus niks zijn. Samen liepen we daarom door naar de duurdere zaak. Eenmaal bij de deur aangekomen gaf ik haar een hand en bedankte haar voor haar moeite die ze had genomen. Ze reageerde heel blij maar ze realiseerde zich dat ze geen gesprek kon aan gaan. Zodoende wist ze niet hoe ik heette en waar ik vandaag kwam. Ik probeerde nog tweemaal een flauwe “Amsterdamma” maar het was aan dovemansoren gericht. Die vrouw begreep er helemaal niets van. Met een zwaaiende handbeweging en een “spasiba” maakte ik een eind aan het onderhoud en opende de deur van de kapperszaak. In de zaak stonden drie flink bebaarde jongemannen afkomstig uit Tadzjikistan zo bleek naderhand. Het was heel modern opgezet, zeker voor wat gangbaar is in deze streken. De knipbeurt kostte me 500 roebel (7.50€). Zou je het omrekenen naar onze levensstandaard dan zou je uitkomen op 40€ voor een knipbeurt. Erg duur dus voor de Rus. Uiteraard werd me gevraagd waar ik vandaan kwam. Nederland kenden ze niet maar Amsterdam natuurlijk wel. Zelfs Ajax,  mijn lievelingsclub werd door hun benoemd. Ze hadden wel eens iemand uit het buitenland in hun zaak gehad maar nog nooit iemand van zo ver hier vandaan. Zijn twee collega’s kwamen er uit nieuwsgierigheid bij zitten. “Amsterdamma, Amsterdamma”: klonk het voortdurend. En ze moesten lachen. Toen ik had afgerekend en naar buiten wilde lopen kwamen ze me alle drie de hand geven. Om en om moest ik met ze op de foto. Alle drie zouden ze straks wat te vertellen hebben bij het avondeten. Morgenvroeg om 08:15u vertrek ik naar Mongolië. Ik ben benieuwd.

Dag 13 Irkutsk-Ulaanbaataar Mongolië

’s Morgensvroeg om 07:00u werd ik opgehaald door een busje. De hele nacht had ik niet kunnen slapen dankzij mijn kamergenoten die op stap waren geweest en om het uur één voor één naar binnen kwamen. Alsof ze het hadden afgesproken.  In mijn coupé zat een stelletje uit Nürnberg. Beiden 40 jaar. Gabi werkte bij een grote Duitse bank en Nicolai werkte bij een groot duits ICT-bedrijf. Het kinderloos stel had niets te klagen. Beiden waren gezond, hadden een goed salaris, een groot huis en ze reden allebei een dikke wagen. Maar toch ontbrak er wat in hun leven. Ze hadden het gevoel dat ze slaaf van de maatschappij waren geworden. Iedere dag verdienden ze niet geld voor zichzelf maar ook voor de regering. Het leven om te werken. Als midden-twintigers waren hun gedachten doordrenkt met het feit dat je er pas bij hoorde als je carrière had gemaakt. Ze hadden naast hun baan nog doorgestudeerd om flink geld te kunnen verdienen. Het carrière maken had de kinderwens verdrongen. Weken van 6o werkuren waren geen uitzondering. “En straks als we oud zijn gaan we leuke dingen doen”, was hun credo. Net zoals ik waren ze gelukkig doordrongen van het feit dat “straks” niet bestaat. 20% van de pensioengerechtigden overlijdt vóór de pensioengerechtigde leeftijd. Allemaal die wilde plannen waar niets van terecht is gekomen. Nee. Iedereen zegt: “ik leef nú”. Maar wie doet er nu iets tastbaars aan de situatie ? Gabi en Nicolai hebben vorige maand hun baan opgezegd. Ze willen leven. Zelf leven. Niet geleefd worden. En dus hebben ze alles verkocht en van dat geld gaan ze twee jaar de wereld rond. Een dikke 10 voor dit stelletje. Even geen competitie meer wie de vetste telefoon heeft of het mooiste steentje op haar nagel heeft geplakt.

Dag 14 bij Nomadenfamilie in Hustai National Park Mongolië

De nachttrein uit Irkutsk arriveerde om 07:00u in Ulaanbaataar, de hoofdstad van Mongolië. 35% van alle Mongolen woont in deze stad. Veel Mongolen kiezen echter voor het Nomadenbestaan op de uitgestrekte steppes die het land rijk is. Met een auto werd ik naar zo’n nomadenfamilie gebracht. De weg er naar toe was erg ruig en zand/steenachtig. Er groeien geen bomen maar wel veel soorten grassen. Soms hield de zandweg op vanwege een wegverzakking dus moesten we even off-road. Onderweg kwamen we een aantal Oovo’s tegen. Een Ovoo is een soort berg bestaande uit een verzameling van offergiften. Er liggen stenen op, stokken, dierenbotten, wodkaflessen, hout, auto-onderdelen en heel veel blauwgekleurde linten (khadags). Een Ovoo is een offerplaats voor het Sjamanistische geloof. De Ovoo’s zijn vooral te vinden op heuvels en op bergen. Wanneer men een Ovoo tegenkomt onderweg, is het de gewoonte om er drie keer met de klok mee om heen te lopen. Er moeten dan bijvoorbeeld steentjes of keitjes op de hoop gegooid worden en daarna mag men een wens doen. Niet iedereen heeft tijd om te stoppen voor een Ovoo; er wordt dan ook wel eens drie keer getoeterd bij het langsrijden. Ovoo’s worden door de Mongolen als zeer heilig gezien en er zijn een aantal regels die gelden in de buurt van een Ovoo. Zo mag er niet gejaagd worden in de nabijheid en ook niet gegraven worden. Er wordt geloofd dat de mensen die geen respect tonen voor de Ovoo ziek zullen worden of zelfs kunnen overlijden. Na drie uur rijden kwamen we uiteindelijk aan in een klein tentenkampje op de laagvlakte. Hier woonde de familie waarbij ik een nachtje zou blijven. Zover je kon kijken zag je niets dan grasvlaktes en bergen. Groepen wilde paarden graasden in het gras. Her en der zag je een Ger staan. Dat is een ronde tent waarin ze wonen. Het is een houten constructie van een soort geruit-trap-hekje-systeem, zo eentje die je in en uitschuift. Je zet vier, vijf of zes van die wanden uitgeschoven tegen elkaar in een rondje om de muren te maken. Daarop steunen de dak balken die in het midden samen komen in de kroon. Bij een Ger wordt de kroon ondersteund door twee flinke palen in het midden van de tent. Verder staat een Ger van oudsher altijd met de ingang naar het zuiden; verhuist de Ger twee tot vier keer per jaar; mag je niet op de drempel staan of tegen de middenbalken leunen; heet de wand een “Hann” (wat erg leuk is als je Hanna heet en je er een opbouwt, dan heb je het gevoel dat ze je de hele tijd roepen); loop je links om naar binnen en zitten de belangrijkste mensen achterin waar het warm is. Er is weinig vertier dus het bestaan van de familie is erg eenzaam. Maar hier draait het niet om vertier maar om werken. De hele dag is er wel wat te doen in het huishouden. Van koken tot koeien melken en alles wat daar tussen komt. De kinderen gaan in Ulaanbaatar naar school en blijven de hele week daar i.v.m. de lange reistijden. In het weekend mogen ze naar huis.  De familie bestond uit Egii 30, Moogy 31, dochter Enji van 5 en zoon Temka van 6. Opa Batkhishig van 57 en oma Tuugii 57 woonden in de tent ernaast. De ruimte is erg klein. Je zou het kunnen vergelijken met een studentenstudio. Ze koken, wassen, slapen en eten in één ruimte. Ik mocht vandaag in hun tent slapen. Zij verkasten voor vandaag naar een ernaast gelegen reserve-tent. Toen ik de tent binnenstapte stond er een grote ketel kokende olie klaar. Dochterlief van vijf legde de met rundvlees  gevulde broden klaar op een schaal en moeder legde ze in de olie om te bakken. Na 5 minuten waren ze klaar om gegeten te worden. En lekker dat ze waren ! Na het eten ben ik in de omgeving wat gaan rondlopen. De vier honden kwamen achter me aan. Overal lagen kadavers van koeien en paarden. Deze worden niet opgeruimd maar blijven gewoon liggen. Op de terugweg besloot ik even naar de wc te gaan. De wc bestond uit een gegraven gat waarover twee planken waren gelegd. Aan drie zijden stonden metalen platen die je enigszins uit de wind hielden. De wc lag op 75 meter van het tentenkamp verwijderd. Kun je je voorstellen hoe koud dat zou zijn bij -30℃ in de winter? Het uitzicht was daarentegen wel mooi. Tijdens mijn wc gang renden ineens 20 wilde paarden voorbij. Ze werden achterna gezeten door opa te paard. In zijn hand had hij een lange stok met een touw, in de vorm van een lasso, er aan vast. Met een machtige zwaai belandde het touw om de nek van een paard. Hierop begon deze wild te steigeren. Opa sprong van zijn paard en bond het gevangen dier vast aan zijn eigen paard. Samen reden ze terug naar het kamp. Moogi was bezig met koken. Even te voren had ze aardappelen, wortel, uien en rundvlees gesneden. Deze mix stond nu te pruttelen op de met hout gestookte kachel. Ze besloot de tijd te doden door een spelletje met me te spelen. Uit een zak toverde ze ongeveer 20 enkels van een geit (zonder huid uiteraard). Die enkels hebben een bepaalde vorm. De bovenkant van de geitenenkel leek op een “paard”, de andere kant op een “kameel”. De weerszijden waren “geit” en “schaap”. Al dobbelend met vier enkels van een geit moest je een zo hoog mogelijke combinatie zien te gooien. Met vier “paarden” was je kampioen. Een soort Mongools yahtzee dus. Maar dan met de enkels van een geit.  “Shagai Nyaslakh”  heet het spelletje trouwens. “Ga je mee koeien melken”: werd er gevraagd. Ach waarom ook niet. Melk komt immers niet uit een pak. Zittend op een krukje nam ik de spenen in mijn hand en kneep er in zoals ik nog nooit in een speen had geknepen. Enji van vijf jaar oud kwam op haar paard naar me toe gegaloppeerd. Opa hielp haar van het volwassen paard af (géén pony !). Ze kwam naar me toe en schudde haar hoofdje toen ze zag dat ik nog altijd geen druppel melk in de emmer had liggen. Ze nam plaats tussen mijn benen en pakte mijn handen met haar handjes vast en begon langzaam maar stevig te knijpen. Die kleine had kracht ! Meteen daarna voelde ik een straaltje warme melk in mijn schoen lopen. Die was er uit dacht ik. Nu nog leren mikken. Toen de emmer half vol was stond ik op en draaide me om en….. jawel hoor…. met mijn witte gympen stond ik in een koeienflater. Enji moest hard lachen toen ze mijn gezicht zag. Achja, in ieder geval had ik deze kleine dreumes aan het lachen gemaakt. Arghhhh……. Moogy heeft net mijn bed opgemaakt en nog wat hout op de houtkachel gegooid. Vannacht wordt het -5℃ dus ik kan wel ieder beetje warmte gebruiken. Met een dikke trui aan en mijn joggingbroek stapte ik in een bed zonder matras. De vulling van het kussen bestond uit oude T-shirts die over elkaar heen waren getrokken. Buiten stonden 1000 paarden, of waren het er 2000? Ik weet het niet. Het is nu 20:30u en stikkeduister. Ik ga nu schaapjes tellen i.p.v. paardjes. Ik zei vanmiddag in mijn live-video dat hier niets te doen was. Hier moet ik van op terug komen. Hier is genoeg te doen ! Morgen sta ik weer vroeg op. Goodnight/saikhan amraarai🌙

Dag 15 bij Nomadenfamilie in Hustai National Park Mongolië

Het is 03:12u en ik zit stijf in bed. Een paar honden blaffen en ene jankt als een wolf. Ik schakel de zaklampfunctie op mijn I-phone in en ga op zoek naar de Varta-accu naast mijn bed. Het losse ringvormige uiteinde van het koperdraadje druk ik handig om de minpool en de Ger-tent wordt terstond van binnen verlicht. Moet ik buiten gaan kijken ? Het is behoorlijk koud. Als ik uitadem zie ik de damp uit mijn mond komen. Aangezien het gejank aanhoud doe ik het toch. Ik haal het schuifje van het deurtje en binnen twee tellen sta ik onder een deken van miljoenen sterren die flikkeren tegen een pikzwarte achtergrond. De volle maan schijnt over de kudde paarden, koeien, schapen en geiten. Dit doet me herinneren aan mijn overnachting in de woestijn van Australië midden in het Red Centre nabij Uluru. Overdag verzamelden we met een groepje jongelui in de woestijn hout en ’s avonds maakten we daarmee een groot kampvuur. De meiden ontfermden zich over het maken van chili con carne en onder het genot van genoeg blikken bier werd het langzaam donker. De slaapmatten werden rondom het kampvuur gelegd en iedereen zocht een plekje. Om de slaapmat werd met een stok de “circle of trust” getekend om zodoende dikke spinnen uit onze slaapzakken te houden. Met drie Dingo-stenen aan ons hoofdeind en onze schoenen aaneen gebonden onder onze nekken keken we met zijn allen naar boven. Dit soort aanblikken heb je alleen maar daar waar géén lichtvervuiling is. Machtig mooi. Zo ook hier op de steppe in Mongolië.  Waarschijnlijk was het de volle maan die ervoor zorgde dat dat hondje jankte. Jacky doet dat thuis ook. Maar dat doet ze ook als ze een ambulance hoort. Eenmaal weer binnen begonnen mijn darmen op te spelen. “Oh nee”,dacht ik. “Die nootjes van gisteren”. Stom natuurlijk maar daar had ik nu niks aan. Moest ik dan nu werkelijk in de kou naar buiten en die 75 meter in het donker naar de wc lopen ? En ook nog bij volle maan?? Ok, de volle maan is maar een gedachtenspel maar stiekem dacht ik toch terug aan die film van vroeger: “American werewolf in Londen”. Ik pakte mijn Zwitsers multifunctioneel zakmes uit mijn rugtas en hield het in de palm van mijn hand. Het paste er maar net in. Hiermee kreeg je nog geen fles bier  opengemaakt. Laat staan dat dat dingetje me ging beschermen tegen de scherpe, slaande klauwen van zo’n beest. Maar ik nam het toch mee. Wie weet kwam het nog van pas. In de vrieskou liep ik in mijn joggingbroek door het natte gras naar het schijthok. Laten we het vooral geen wc noemen. Met de zaklamp op mijn iphone kon ik enigszins zien waar ik liep. De koeien, schapen en geiten lagen overal op de grond en ik moest goed uitkijken wilde ik er niet over struikelen. Bij de wc aangekomen lagen er allemaal geiten voor het hok. “Oh nee”, dacht ik. Niet dat óók nog. Met een luide “BOEHHHH” stonden ze gelukkig op en kon ik mijn dingetje doen. Nee, ik ging me nu niet druk maken om 3-of 4 lagen toiletpapier. Wij westerse mensen zijn het niet gewend om op je hurken te moeten poepen. Hier in Azië doen ze dat alleen maar op deze manier. Zo weten de mensen hier zich geen raad met een wc-pot zoals wij die kennen. Ze laten dan hun broek zakken tot op hun enkels, klimmen boven op de pot en met hun schoenen op de wc-bril zitten ze gehurkt te kakken. In Australië hangen informatiebordjes in sommige restaurants op de wc waarop met foto’s staat aangegeven hoe je een westerse wc dient te gebruiken.

Gezien de kou had ik de neiging om mijn joggingbroek niet helemaal uit te trekken maar om hem alleen te laten zakken tot op mijn enkels. Wat kon er mis gaan dacht ik. En meteen kreeg ik een flashback. Van een aantal jaren geleden. Na afloop van danceparty Groove Garden in Sittard werd er nog nagebierd bij Tapas op de markt. Toen daar ook iedereen naar huis ging bood Desiree, een vriendin van me, me aan om bij haar te blijven slapen. Nadat Sjoerd en Rick , de sympathieke barmannen van Tapas mijn jaszakken hadden volgegooid met cocktailnootjes gingen Desiree en ik op weg naar haar huis. We hadden genoeg nootjes voor onderweg. Lekker ! Eenmaal in het donkere stadspark aangekomen begonnen mijn darmen te rammelen. Ik vroeg of Desiree wat zakdoekjes bij zich had. “We zijn zo thuis Ran”, zei ze. “Dan kun je gewoon op de wc”. “Deeske….. alsjeblieft: NU !”, zei ik. Mijn darmen en de nootjes gaan normaal niet zo’n lang gevecht aan. Meestal na één ronde gooien mijn darmen de handdoek al in de ring. Ik ging snel op zoek naar een goede, dikke boom zodat Dees niets kon zien. Ik liet mijn broek zakken tot op mijn enkels en waarschijnlijk door mijn zattigheid ging het helemaal mis. Ik jaste zo alles recht mijn broek in. Voor mijn gevoel had ik de juiste positie ingenomen. Maar als ik zat ben meen ik ook dat ik ineens kan dansen terwijl als ik ’s morgens de filmpjes bekijk dan zie ik iemand met armen en benen om zich heen slaan alsof net een portie loeihete bitterballen in zijn shirtje is gevallen. Maar helaas dus. Mijn broek vol, té weinig zakdoekjes om mijn kont én mijn broek schoon te maken, strontzat, anderhalf uur lopen van huis en Desiree die nog stond te roepen of het allemaal lukte. Alleen maar hoofdprijzen die avond. Hier aan denkende trok ik mijn joggingbroekje toch maar uit en ging gehurkt zitten in de kille buitenlucht. ’s Morgens om 09:00u stond het ijs nog altijd op de vooruit van de auto dus het moest flink gevroren hebben toen ik daar zat. En zo voelde het ook aan !  Hierna ging ik weer lekker slapen in mijn bedje. Overigens geen weerwolf gezien.

Dag 16 bij Nomadenfamilie in Hustai National Park Mongolië

Vandaag nam ik afscheid van de familie. Ik werd nog getrakteerd op een lekkere lunch  van rundvlees. Met een scherp mes sneed de kleine Enji het vlees van het koeienbot en gaf dat stukje aan me met haar mini handjes. Ze draaide het dopje van mijn flesje cola en bracht het flesje naar mijn mond. Ik moest drinken. Ze nam zelf ook een slokje. Snel, voordat mamma het zag. Daarna liep ze naar buiten om hout te sprokkelen. Vijf minuten later kwam ze terug met een grote stapel hout op haar kleine armpjes. Daarna moest ze van haar moeder de wastrommel gaan vullen met vuile was. Voor de grap tilde ik haar op en zette haar met haar kont in de bovenlader. Snel sprong ze er weer af. De hele ochtend heb ik met haar gespeeld. Ik moest haar karretje waarin ze was gaan zitten, trekken en ik fungeerde als klimrek. Ze was helemaal geobsedeerd door de grappige fluittoon wat ik kon maken met mijn lippen. Dat had ze nog nooit gehoord. De familie ging zich langzaam voorbereiden op de naderende winter. Dan werden alle tenten afgebroken en verhuisden ze naar de bergen. Daar was het minder koud. Ik beloofde Muugü dat ik spullen zou opsturen. Ook voor Enji.

Dag 17 in hoofdstad Ulaanbaataar Mongolië

Gistermiddag arriveerde ik in de hoofdstad. Wat een verschil ! Overal zag ik moderne winkels en hoge glazen gebouwen. Jongeren liepen er supermodern bij. Gewoon op de nieuwste Niké’s, in hun nieuwste skinnie’s en natuurlijk hun mobiel geïntegreerd in hun handpalm zoals bij ons dat het geval is. Mij viel op dat alle auto’s het stuur rechts hadden maar bij de tolwegen stond het tolhuisje links. Een heel gedoe dus als je geen medepassagier had die even het geld kon doorgeven. Had je een baby dan ging die gewoon voorin mee op schoot zoals bij ons tot aan midden jaren ’80 het geval was. Maxicosies kennen ze hier niet.  Het verkeer is typisch Aziatisch. Één grote janboel. De chauffeur Javhaa duwt zijn auto met speels gemak langs de andere auto’s. Ook al staat het licht op rood. Men knalt er gewoon doorheen. In het midden van de kruising staat op een betonnen sokkel een politieagent het verkeer te regelen door continu op zijn fluitje te blazen en met zijn rode lightstick zwaaiende bewegingen te maken. Ik heb niet de indruk dat er iemand naar hem kijkt of luistert maar ik heb ook niet de indruk dat hem dat een bal jeukt.  Langs de straat staan heel veel mensen te liften. Mongolen houden blijkbaar van liften. Ze doen dat niet op onze manier door hun hand omhoog te steken. Ze houden hun hand omlaag. Een gespiegelde Hitler-groet is misschien niet de meest gepaste maar wel de beste omschrijving. Met hun vingers maken ze dan een wiebelende beweging. Zodoende wachten ze geduldig tot iemand stopt. Als medepassagier van deze auto blijf je rustig zitten en erger je je niet zo snel in dit geroezemoes. Maar als ik zie hoeveel automobilisten voordringen, je de weg afsnijden en onophoudelijk claxonneren dan zou ik als chauffeur langzaam mijn geduld verliezen. Maar hier blijft iedereen zo rustig. Er wordt niet gescholden op elkaar maar men accepteert deze situatie. Onder het schrijven in de trein komt een vrouwtje voor de zoveelste keer voorbij gejogged. Ze heeft alle deuren opengezet en jogged nu van voor naar achter door de Expres. Gekke Toos. Als kind zeker de schommel wat te dicht bij de muur gezet. Dit ter zijde. Voor vandaag had ik Javhaa gevraagd of hij mij wat wilde rondrijden. Lopend is dit niet op één dag te doen en daarbij was ik bang te verdwijnen in één van de diepe putten die links en rechts van de stoeppaden spontaan opdoemden. Ik bood hem 50€ aan en hier zei hij zeer zeker geen nee tegen. Glunderend nam hij het geld in ontvangst en telefoneerde meteen met zijn vrouw. Zijn lucky day haha. Het zit al eeuwenlang in ons Nederlands bloed om te onderhandelen over prijzen. Als we dat thuis doen dan vind ik dat ok. Bij banken hebben we het lef niet om te onderhandelen over de te betalen rente. Terwijl dáár net de knaken te verdienen zijn. Ik weet nog goed dat ik als jonge twintiger naar de bank ging en 0.2% van de rente afsnoepte én géén 1% afsluitprovisie betaalde. Ik vond dat maar flauwekul. Alsof ze niet genoeg marge hadden op de rente. Maar goed, waar ik me dan wel eens om erger zijn mijn medelanders die in den vreemde zo’n arme sloeber helemaal kapot onderhandelen. Het onderste uit de kan willen halen. Ze weten gewoon dat ze eten moeten kopen. En dát buiten ze uit. Ik heb eens in Kenia zo’n onderhandeling mee gemaakt. De man vroeg voor zijn houtsnijwerkje 5€. Hij had hier een dag werk aan gehad. De man uit Nederland bood 1,50€. Wat een vernedering. Stel je voor: je gaat solliciteren en je wilt 2000€ verdienen en je toekomstige baas zegt: ik bied je 500€. Precies dát gevoel had die houtsnijwerker. Hij verlaagde zijn prijs naar 4€. De Nederlander ging naar 1.75€. Hierop greep ik in en gaf de Keniaan 5€. Ik hoefde geen beeldje. Ik wilde alleen een statement maken. Ik keek de Nederlander diep in zijn ogen en zei niets. Soms zeg je méér door niets te zeggen.

Javhaa startte zijn wagen en we gingen op weg. Eerst naar het reuzenstandbeeld van Djengis Khaan, 45 km buiten de stad. Een machtig zilverkleurig standbeeld van de man die zoveel heeft betekend voor zijn volk. Daarna zijn we gewoon wat gaan rijden buiten de stad waar het landschap al heel snel ruig werd. Vele grote, mooi gevormde rotsblokken lagen langs de weg. Hordes wilde paarden kruisten de straat en soms trok ook een grote kudde blatende schapen voorbij. Javhaa behield zijn kalmte en liet de diertjes rustig oversteken. Een uur later gingen we iets eten langs de kant van de weg. Mongools streetfood. Ik zag een grote ketel soep waarin nog een geitenkop dreef. Soepie trekken !! De menukaart bestond alleen maar uit tekst maar gelukkig waren naast me een aantal Mongoolse jongens aan het eten. Één blik op hun bordjes en ik wist genoeg. Die met het paardenvlees. Dat zag er heerlijk eten. De vrouw opende de koelkast en sneed een flinke homp vlees af en bakte dat voor me. Met wat groenten en een beetje saus smaakte het super. Naast ons zaten een Poolse jongen en meid. Ze waren met de fiets. Ze hadden een half jaar vrij genomen. Ze hadden besloten om te gaan fietsen in Mongolië. Ze kampeerden gewoon langs de weg. Om de zoveel dagen namen ze ergens een douche. De natuur was hun toilet. Eten en drinken deden ze daar waar hun de mogelijkheid werd geboden. Spannend.Het landschap zag er erg groen uit. Er stonden zelfs groepjes bomen. Daarnaast zag ik veel rotsen in de meest uitzonderlijke vormen zoals Turtle Rock. Na een uurtje of vier rondgereden te hebben gingen we terug naar de hoofdstad. Hier waren immers ook nog leuke plekjes te zien zoals het Gandan-klooster, de Bogd Khaanii Ordon tempel en het Zalsan monument. Allemaal bezienswaardigheden uit het verleden. Vandaag ga ik met de nachttrein van Ulaanbaataar naar Peking. Een tocht van 30 uur. Op de grens wordt de trein opgetild en komt er een ander onderstel onder. Het spoor in China is immers iets breder dan het spoor in Mongolië/Rusland. Deze procedure gaat twee uur duren. Niemand mag de trein uit, alle wc’s worden gesloten. Ben reuzenieuwsgierig hoe ze dit gaan doen. Ohja. Nog leuk om te vermelden zijn de tientallen autootjes die ik tegenkwam. Autootjes die meedoen aan de Mongol rally. De Mongol Rally is een intercontinentale autorally die begint in Europa en eindigt in Ulan Ude, Rusland. De rally eindigde oorspronkelijk in Ulan Bator, Mongolië. J hebt niet veel verplichtingen behalve dan dat de motorinhoud niet groter mag zijn dan 1,1 liter. De deelnemers zijn meestal jonge avonturiers die hun auto bekleden met talloze stickers en uitdossen met de raarste voorwerpen. Ook straathondjes worden gewoon meegenomen in hun auto’s.

Dag 18-23 Beijing China

De tocht van Ulaanbaataar naar Peking (Beijing) ging dwars door de Gobi-woestijn. In de trein was het snikheet en als je naar buiten keek zag je niets anders dan woestijn. Aangekomen bij de grens met China volgde een intensieve controle van zéker een uur. Een nette Chinese douane beambte vroeg heel vriendelijk naar mijn paspoort. Deze zou ik later terug krijgen met een stempeltje met de datum van binnenkomst. Een paar kilometer verder reed de trein een hele grote hal in. Iedere wagon werd ontkoppeld. Vier pneumatische hefmechanismen tilden de 15 wagons terwijl we er in zaten één meter tegelijkertijd omhoog. Daarna werden alle onderstellen eronder uit gereden en vervangen door andere onderstellen. Het spoor in China is breder dan in Rusland en Mongolië. We wilden uiteraard niet naast het spoor belanden. De reden is dat ten tijde van de uitvinding van de trein, Rusland en China wel eens met elkaar in de clinch lagen en zij apart van elkaar een eigen treinnet ontwikkelden. Allebei met andere maten. In die tijd kwam het bij de regeringen niet in hun hoofd dat er misschien over 75 jaar een levende handel met elkaar zou ontstaan. En dat je dan qua transport met elkaar ging samenwerken om de transportkosten zo laag mogelijk te houden.

Rond 11:00u kwamen we in Beijing aan. Op Shanghai na de grootste stad ter wereld met dik 20 miljoen inwoners waarbij de voorsteden niet zijn meegeteld. Ik stuitte meteen al op het grootste probleem: niemand spreekt hier een andere taal als Mandarijn. Af en toe een woordje Engels maar daar moeten ze het dan ook mee doen. Gebarentaal interpreteren kunnen ze ook moeilijk of laten we zeggen: zij gebruiken andere gebaren dan bij ons. Zo tellen wij tot tien met twee handen. Zij doen dat op één hand. Zo wordt het cijfer “6” uitgebeeld door “🤙🏻”. Het cijfer “10” wordt uitgebeeld als “✊🏻”. Voor ons is dat raar. Van de ene kant: waarom twee handen gebruiken als het met één hand ook kan ? Zo stond ik op het immens grote stationsplein. Duizenden mensen liepen om me heen. Ik zocht een pinautomaat en een taxichauffeur. Ik had weliswaar 3G maar géén internet. Ik wist toen nog niet dat de Chinese regering Google, Facebook, Instagram en Youtube had  geblokt voor hun bevolking. Door in het geniep het programmaatje “VPN” te downloaden kon ik op een server in New York of Singapore aanloggen en zodoende het blok van de strenge Chinese autoriteiten omzeilen. Maar dat wist ik dus nog niet. Aldus ging ik op zoek naar een taxichauffeur. Al snel vond ik ene of eerlijk gezegd: hij vond mij. We spraken een prijs af van 260¥ (35€). Daarvoor zou hij me dan eerst naar de pinautomaat brengen en daarna naar mijn hotel. Hij was supervriendelijk, lachte aan één stuk door, pakte mijn koffer aan en stopte deze in de achterbak. Daarna hield hij de deur voor me open zodat ik kon instappen. Dit ass-kissing gedrag maakte me enigszins dermate wantrouwig dat ik de onderhandelingen opnieuw startte maar dan met gerichtere vragen zoals: hoeveel km moet je rijden en hoelang denk je dat je er over doet ? Dit alles door tekeningen te maken op papier want hij sprak uiteraard geen woord Engels. We spraken een nieuwe prijs af van 160¥ (25€) en daar moest ie dan maar mee doen. Achteraf bleek het hostel maar 3 km verderop te liggen in een Hutong (Chinese woonwijk). Tja. Je wordt dus niet alleen door taxichauffeurs op Schiphol genaaid maar de Chinezen kun er ook wat van. In het hostel aangekomen bestelde ik bij de barmeid Ling Yang meteen een biertje een lekkere steak. Hier had ik nu wel zin in. Ze wilde Elizabeth genoemd worden. Chinezen hebben naast hun Chinese naam allemaal een Engelse naam. Dat vinden ze geweldig. Het feit dat ik bijna twee koppen groter was dan haar weerhield haar er niet van met me op de foto te willen. Toen de barmeid me de steak kwam brengen struikelde ze over mijn tas en tjoep: daar ging mijn biefstuk. Een ober die een steakje laat vallen is nooit leuk. Ik moest meteen op de foto met het Chinese personeel. In hun ogen ben ik een reus en dat vinden ze wel grappig. Het rook naar verf. Een schilder legde de laatste hand aan een stukje benedenverdieping dus nam ik even een kijkje. Wat een geklieder. De schilder kwam niet goed uit de verf en qua afwerking had hij blijkbaar overal lak aan. Ik was echter op reis en had me voorgenomen me niet teveel te bemoeien met het lokale schilderwerk. Niet zoals destijds in de Caraïben toen mijn toenmalige vriendin het leuk vond om boeken te verslinden op een strandstoel in de snikhete zon. Zoooo saai. Niks voor mij. Ik heb heel wat mooie strandjes gezien op de wereld. Die van de Fiji-eilanden vond ik de mooiste. Vanwege het ontbreken van Bloemendaalse/Zeelandse kont-aan-kont situaties. Daarbij had je daar écht mooie witte stranden zonder lege blikjes bier in het zand of een half ingegraven oosterbuur. Enfin. Mijn toenmalige vriendin lag te bakken in het zonnetje 🌞en ik latexte een appartementje nadat ik de plaatselijke schilder zijn texrol uit zijn handen had getrokken. Dat liever dan de hele dag in een strandstoel liggen. Het toppunt van tot rust komen terwijl ik net op reis ga om dingen te zien en leuke dingen mee te maken.  Maar absoluut niet vanwege de rust. Daarbij ben ik er heilig van overtuigd dat je je hoofd nét leeg maakt door veel leuke dingen te ondernemen. Stil in een strandstoel hangen nodigt weer uit tot nadenken. En dan kom je al snel weer op het bekende gestress in je hoofd.Een paar biertjes verder werd ik op de wc aangesproken door een jonge meid (Yvette). Ze had aan mijn tongval gehoord dat ik uit Limburg kwam en ze wilde weten waar ik woonde. Toen ik Sittard zei begon ze te lachen. “Ik ook”: zei ze. Wat een kleine wereld. Samen liepen we terug naar de bar waar ze lachend haar verhaal vertelde aan haar vriend Niels. Deze bleek vervolgens weer de broer van Lieke te zijn, een vriendin van me waar ik wel eens mee ga stappen of urbexen. Nou jahh. Hahaha. En dat 8.000 km van huis 😂😳. Die dag hadden we een snelcursus Wantan bakken. De vulling wordt normaal voorgegaard, vervolgens met het deeg omhuld, en dan in een mandje in een stoombad verder gaar gemaakt. Ze kunnen zo opgediend worden met rijst of noedels, of in een soep geserveerd worden. We hadden talent want ze smaakten super lekker !

De dag erna stapte ik in de bus naar de grote muur. Deze bus reed me naar een of andere verzamelplek waar ik moest overstappen in weer een andere bus. Eenmaal in de bus begonnen vier meiden te lachen. “Noooo, not you again”: schreeuwden ze lachend. Holly uit UK, Simona uit Bulgarije, Robin uit Italië en Claudia uit Barcelona had ik leren kennen in de restauratiewagen van de Transsiberie-express op weg van Moskou naar Siberië. Ze wonen alle vier in Londen en deden samen dezelfde reis als ik. Alleen hebben ze een wat andere invulling. Ik kwam ze per toeval ook tegen net buiten de Mongoolse hoofdstad Ulaanbaataar bij een plek met kamelen en roofvogels. En dan nu weer op weg naar de Chinese muur in Beijing in een bus. Zoiets verzin je niet. De beklimming van de muur was erg zwaar. Zeker gezien zijn steilheid. De treden verschilden ook in hoogte dus je moest ook nog goed uitkijken. Indien je achterover viel brak je geheid je nek. Je kon van wachttoren naar wachttoren lopen. Tien stuks in totaal. Maar acht stuks vond ik ook wel genoeg. Ben immers geen 18 meer en heb twee bijna versleten knieën waar ik volgende week maar eens mee naar de dokter moet. Er zijn echter vele plekken waar je de muur kunt zien. De plekjes die het dichtstbij Beijing liggen zijn tevens het goedkoopst. Hier komen alle toeristen die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Houdt er dan meteen rekening mee dat je je beschermd tegen het wapengekletter van selfie-sticks en gerochel wat tot diep in de nacht blijft nadreunen op je trommelvliezen. Zelf bezocht ik de plek Simatai. Zeker ook wel toeristisch. Maar niet übertoeristisch. Er stond zelfs een snackautomaat. Lekker, een bamischijf trekken uit de Chinese muur.

De laatste dagen van deze reis heb ik voornamelijk ingevuld door veel onder de mensen te zijn. Dailey life mee te maken in de Chinese Hutongs (wijken). In een bezoek aan de Verboden Stad had ik geen zin . Ik had foto’s gezien en vond het niet interessant. Ik weet, ik weet, naar Beijing gaan en niet naar dé trekpleister de Verboden Stad gaan ?  Dat staat gelijk aan Nederland bezoeken en de Keukenhof en Kinderdijk skippen. Nou vul maar in. Wie heeft het nog niet gezien ? Het plein van de Hemelse Vrede oftewel het Tiananmenplein vond ik dan wel weer interessant. Het Tiananmenprotest was een studentenprotest op de avond van 4 juni 1989 op het Plein van de Hemelse Vrede. Er namen naar schatting een miljoen studenten en andere burgers aan deel. Het leger schoot met scherp op de studenten en vele honderden mensen werden gedood. Het communisme bleef overeind. Die avond begaf ik me weer onder de locals en ging gewoon naast een oude Chinees zitten die zijn voetjes liet verzorgen. Al snel was ik ook aan de beurt. Mijn voeten kregen een stevige behandeling. Zelfs de kruidenier ernaast kwam even kijken naar die vreemde gast uit “Amsterdam”. Ze hebben totaal geen idee waar dat ligt. Het buitenland boeit ze hier ook niet zoveel heb ik de indruk. En toch kom ik ze veel tegen in Europa, die Chinezen. Meestal knallen ze in een week tijd met een bus door Berlijn, Amsterdam, Brussel en Parijs en dan hebben ze Europa gezien. In Zwitserland slaan ze nog effe wat dure originele klokjes op de kop en de Chinees is de gelukkigste man op aarde. Everybody happy. Zoekende naar wat leuke hotspots kwam ik terecht bij de alom bekende vogeltjesmarkt van Beijing. Iemand heeft me ooit eens op FB getagged en het leek me we leuk. Ik liet de Chinese baliemeid een taxi bestellen. Samen zochten we op de Chinese google-variant Baido naar de locatie van de markt. Al snel hadden we hem gevonden. Nu kwam het allerbelangrijkste moment: deze info overdragen aan een Chinese taxichauffeur. Ze staan bekend als roekeloze rijders en ze zetten je rustig 200 meter vóór de plaats van bestemming af met het verzoek de rest maar te gaan lopen. Ook ga je wel eens zitten naast de chauffeur en als je hem vertelt waar je heen wilt dan zegt ie ineens:” eruit, geen zin in”. De taxichauffeur bleef maar “ja” knikken. Voor mij het teken dat hij alles onder zijn pan had. Echter, na een kilometer rijden begon hij ineens met handen en voeten te praten tegen me. Ik begreep er geen snars van. Ik had meteen in de gaten dat hij stotterde. Stotteren in gebarentaal. Wie verzint dit? 😂. Hij was al het spoor bijster. Na één kilometer. Sucht. Met pen en papier tekende ik zo goed als ik kon een vogel in een kooitje. Met mijn getuite mond floot ik de vogeltjesdans terwijl ik met mijn linker-en rechterarm als een vogel op en neer fladderde. De goede man begon ineens hard te lachen. Waarschijnlijk moet dit voor hem een komische aanblik zijn geweest. Ik lachte dus ook maar wat met hem mee haha. Na een kwartier rijden en veel vragen kwamen  we uiteindelijk aan op de bestemming. Echter, dit was geen vogeltjesmarkt maar een dierenwinkel. Waarschijnlijk dacht de beste man dat ik op zoek was naar parkietenzangzaad. Uiteindelijk heb ik me maar laten afzetten in de eerste de beste kroeg. Het was de hoogste tijd voor bier. Sjongejonge. De chinees eet werkelijk alles met een hartslag. Je ziet dus ook overal insecten op spiesjes. Ook in de Hutongs zag je soms katjes opeengepakt in een kooitje. Die staan dus klaar om…. maar ik heb het niet “live” gezien. Dat wil ik ook niet. Ook ga ik me niet bemoeien met hun standpunt t.o.v. het eten van bepaalde huisdieren. Net zoals een miljard Indiërs zich ook niet bemoeien met het feit dat wij heilige dieren eten (koeien). Uiteraard ben ik het er niet mee eens maar ik ben in hun land. Hún waarden en normen. Wie ben ik als buitenlander om me te gaan bemoeien met hun cultuur?

Dan het spugen. De chinees doet dit heel graag. Jong, oud, man of vrouw. Natural habit. Eerst wordt met een gepaste, luide rochel het aanwezige slijm uit de neusholtes in de mond verzameld. Dan wordt het geheel met de tong naar voren gebracht en men gaat ondertussen op zoek naar een geschikte bestemming. Vervolgens wordt de fluim met de nodige kracht gelanceerd en wordt getracht het doel te bereiken. Vrouwen doen trouwens ook gewoon mee hoor. No worries. Ik heb zelfs een simultane “spuug” gezien waarbij jongen en meisje hand in hand verliefd tegelijkertijd besloten hun fluim te droppen. Gezien hun koele reactie was dit niet uitzonderlijk maar ik vond het wel geinig. Het straatbeeld kan trouwens heel rommelig aan doen maar er zijn iedere dag duizenden cleaners aan de gang om de stad schoon te houden. De slaapplekken waar ik deze reis ben verbleven zijn hostels. Het verschil met een hotel is het feit dat hostels minder chique zijn. Je slaapt meestal ook met meerdere mensen op één kamer. Een zogenaamde dorm. Je hebt mannelijke en vrouwelijke dorms. Of heel soms een mixed-dorm. Dat ligt aan het land. Het voordeel van een hostel is het feit dat je heel snel contact hebt met medereizigers. Zodoende kun je reiservaringen uitwisselen. Je zit meestal midden in het centrum van de stad en het is dus uitermate goedkoop. Ik betaalde deze reis tussen de 3,50€ per nacht in Mongolië en 20€ per nacht in Beijing. In Moskou betaalde ik 12€ per nacht. Gemiddeld betaalde ik 14€ per nacht. Waarom veel geld uit geven voor een chique kamer als je bijna nooit bent ? En als je er bent heb je je ogen dicht. Alleen privacy heb je niet. Zo had ik eens een schoonmoeder die steevast na onze vakantie vroeg hoe onze kamer was. Of de kamer netjes was, of we naar buiten konden kijken en of we een harde douchestraal hadden. Sucht. 22 jaar naar dezelfde camping in Kroatië doet wat met een mens. Maar goed: niet iedereen is hetzelfde. Gelukkig ook maar. Dit is mijn laatste blog. Thuis print ik hem uit en plak ik hem in het boekje dat ik ooit van Natascha heb gekregen. Zodoende kan mijn dochter straks allemaal lezen wat pappa allemaal meemaakte op zijn reizen. Ook ben ik weer plannen aan het maken voor mijn volgende reis in november. De Filipijnen staan al een tijdje op de agenda. Maar dan met mijn vriendin Angelica. Misschien gaat het deze keer lukken ? Who knows. Bye Bye ! 🇲🇳🇷🇺🇨🇳

The Mix Club in Beijing.