Zo’n 25 km ten noorden van Praag in de Tsjechische Republiek stopten Erik en ik bij concentratiekamp Terezín (Theresiënstadt). Wat eigenlijk een vakantieoord had moeten worden voor de Tsjechische adel werd in 1940 door nazi-Duitsland als een Joods getto en concentratiekamp bestempeld. Het bevatte voornamelijk Joden uit Tsjechoslowakije, evenals tienduizenden Joden die voornamelijk uit Duitsland en Oostenrijk waren gedeporteerd, evenals honderden uit Nederland en Denemarken. Meer dan 150.000 Joden werden daarheen gestuurd, waaronder 15.000 kinderen, en werden daar maanden of jaren vastgehouden, voordat ze per spoorvervoer naar hun dood werden gestuurd in de vernietigingskampen Treblinka en Auschwitz in bezet Polen. Minder dan 150 kinderen overleefden dit kamp. We waren ongeveer twee uurtjes in dit kamp. Allebei hadden we reeds ervaring met een bezoek aan een concentratiekamp dus we wisten dat het heel heftig kon zijn. Dit blijven toch plekken die een tijd in je hoofd blijven zitten. Toen we na twee uurtjes weer in de huurauto stapten richting Praag waren we ook even stil er van.
In Terezín zaten in tegenstelling tot andere kampen veel intellectuelen als geleerden, filosofen, wetenschappers, beeldend kunstenaars en allerlei soorten muzikanten van wie sommigen zelfs internationale bekendheid hadden verworven. In een propaganda-poging die bedoeld was om de wereld voor de gek te houden zeiden de nazi´s dat het kamp een modelkamp was met een rijk cultureel leven en dat de gevangenen niet veel te klagen hadden. Toen de koning van Denemarken een inspectie afdwong starten de Duitsers onmiddellijk met het berucht verfraaiingsprogramma “Operation Embellishment”, een list die bedoeld was om de zorgen van de koning te verzachten. Aan het bezoek gingen weken van voorbereiding vooraf. Het gebied werd schoongemaakt en de nazi’s deporteerden veel Joden naar Auschwitz om de schijn van overbevolking in Terezín te minimaliseren. Bij deze acties werden ook de meest mooie en energieke Tsjechoslowaakse mannen en vrouwen het kamp binnen gehaald. De nazi’s leidden de bouw van nepwinkels en cafés om net te doen alsof de joden een comfortabel leven leidden. De inspectie vond plaats op 23 juni 1944, toen de vier functionarissen werden ontvangen door Adolf Eichmann, die zelf werd vergezeld door talrijke officieren van het nazi-hoofdkwartier in Praag en het opperbevel in Berlijn.
Originele propagandavideo gemaakt door de nazi´s
De Joden moesten het doen voorkomen dat ze in Theresienstadt leefden alsof het een reguliere stad betrof, met winkels, cafés en andere uitgaansgelegenheden. De ondertitel was dan ook ‘Der Führer schenkt den Juden eine Stadt’. De lengte van de film bedroeg uiteindelijk negentig minuten. Na de voltooiing en distributie van de film werden de mensen die in de video hieronder te zien zijn naar Auschwitz-Birkenau gezonden en na aankomst meteen vergast. Nederlander Jo Spier werkte vóór zijn deportatie bij de Telegraaf als illustrator en werkte met de nazi’s mee aan deze propagandafilm. Dit werd hem na de oorlog niet in dank afgenomen en moest verhuizen naar de VS.
Het ghetto-leven in Terezín
Afschuwelijk dat de hele wereld meekeek en niets deed.
De propaganda maakt het wegkijken gemakkelijk terwijl iedereen wist🙈
Gelukkig reageert de wereld nu wel op 🇷🇺