Urbex. Chateau de Noisy

Ben Murphy

We hadden Ben leren kennen in Kiev, de hoofdstad van de Oekraïne. De 24-jarige Australiër woonde al zijn hele leven in Sydney en wilde eens gedurende een paar maanden een rondreis maken door Europa voordat hij zich ging storten op zijn arbeidsleven. De meeste toeristen uit zijn vaderland concentreerden zich dan op de driehoek Parijs, Rome, Praag maar Ben wilde avontuur en dan moest hij toch echt wel in Oost-Europa zijn. Na ons bezoek aan Tsjernobyl en de verlaten kernwapenlanceerinstallatie in het zuiden van Oekraïne namen we afscheid maar twee weken later stond Ben ineens voor mijn huisdeur. Natuurlijk mocht hij een weekje op rust komen. Hij had zijn eigen kamer en deed iedere dag zijn ding. Ik had echter een urbex-dagje gepland naar België en vroeg of hij misschien mee wilde gaan. Uiteraard wilde hij mee ! In Kiev had ik hem al verteld over de hobby van mijn nichtje Verena en mijzelf en hij was langzaam warm gedraaid en klaar voor een urbex-avontuur. Met zijn zevenen vertrokken we voor dag en dauw in twee auto’s richting Dinant om een van de mooiste verlaten kastelen van België te gaan bezoeken. Het was een gure herfstdag en de mist trok langzaam omhoog uit de bossen waar het kasteel in lag verscholen. We hadden verhalen gehoord over een bewaker die drie keer per dag met zijn geladen jachtgeweer en zijn twee honden zijn ronde zou lopen. Het was dus uitkijken geblazen. Ben was net zoals de rest van de groep zichtbaar gespannen maar ook verheugd. We vonden het bekende gat in het hek en kropen er één voor één door heen. Volgens de GPS waren we nog maar twintig minuten verwijderd van het kasteel dus moesten we even doorstappen. Even later zagen we de bekende torens af en toe tussen het gebladerte tevoorschijn komen. Het duurde niet lang meer. We zaten kortbij. Ik liep een paar meter vooruit en stond al voor de entree van het kasteel. De rest liep een flink stuk achter me en een dikke rij coniferen blokkeerde nog altijd hun zicht op het kasteel. Eenmaal dichterbij keek ik alleen naar het gezicht van Ben hoe hij zou reageren op dit plaatje. Hij stond ineens stil en bij het zien van onderstaand beeld fluisterde hij maar één zin:” Owww my f*cking Godddd”.

Landhuis van Noisy

De gronden behoorden al sinds de 11e eeuw toe aan het geslacht Beaufort de Celles (later Liedekerke-Beaufort), die vanaf de 15e eeuw het Kasteel van Vêves bewoonden. In de tweede helft van de 18e eeuw verliet de graaf dit kasteel echter om in een landhuis te gaan wonen, op slechts enkele honderden meters van Vêves. Dit landhuis, dat volgens sommigen best een kasteel genoemd kon worden, stond bekend als het ‘landhuis van Noisy’. Op dit landhuis werd later een meer bescheiden hoeve gebouwd.

Bouw

De kleinzoon van de graaf die het kasteel van Vêves verliet, Hadelin de Liedekerke-Beaufort, besloot om dat oude kasteel niet te restaureren, maar de bouw van een geheel nieuw kasteel te overwegen, dat meer bij de smaak van de 19e eeuw paste. In 1866 gaf hij de opdracht aan de Engelse architect Edward Milner, die in heel Europa bekend was. Deze koos voor de toen erg populaire neogotische stijl voor het interieur en de afwerking van het gebouw, dat tevens ook erg Schots aandoet. Het kasteel van Noisy had oorspronkelijk nog een stuk groter moeten worden, met een oranjerie, een andere toren en een vestingwal die uiteindelijk nooit gebouwd werden. Milner overleed immers nog voor het gebouw gereed was. Een Franse architect, genaamd Pelcher, nam het werk van hem over. Het kasteel werd gedurende een erg lange periode in verschillende fasen gebouwd. In 1907 was het werk uiteindelijk af. Milner ontwierp ook het park rond het Kasteel en maakte, landschapsschilder als hij was, ook verschillende schilderijen van het gebouw.

Na de Tweede Wereldoorlog

Tussen 1939 en 1945 kwam het kasteel in handen van de Duitse bezetter. Na de Tweede Wereldoorlog werd het deels aan de NMBS ter beschikking gesteld. Zij verbouwden de linkervleugel tot vakantieverblijf voor groepen kinderen en jongeren, terwijl de graaf de rechtervleugel bleef bewonen. In 1958 vertrok de graaf definitief uit het kasteel om zich in de nabijgelegen hoeve te vestigen, op de plek van het voormalige landhuis. De NMBS kreeg nu de kans om het gebouw helemaal om te bouwen tot vakantieverblijf en het werd de ‘Home van Noisy’ gedoopt. In 1977 konden de spoorwegen het kasteel niet meer uitbaten, waarop de graaf een vennootschap oprichtte die de functie van het gebouw overnam, waarbij het de vakantiefunctie behield en voortaan een verblijf werd dat door schoolgroepen en jeugdbewegingen gebruikt kon worden. Sinds 1991 staat het gebouw echter leeg.

Verval

Nadat het kasteel leeg was komen te staan, raakte het snel in verval. In 2009 waren nagenoeg alle 550 ruiten in het kasteel gesneuveld en waren in sommige delen van het gebouw complete trappenhuizen ingestort. De gemeente Celles had al enkele malen een bod gedaan om het kasteel en de grond over te nemen, maar de familie wilde nog geen afstand doen van het kasteel. Ondanks de aanwezige boswachter en het grote instortingsgevaar, bleef het kasteel een geliefde locatie voor urban explorers en kunstfotografen. Vanaf 2014 stond er een hek om een deel van het terrein en waren er waarschuwingsborden op de plaats waar de omheining eindigde. Op 5 februari 2015 werd het kasteel geschrapt van de lijst met erfgoed, waardoor het niet meer beschermd was tegen een eventuele sloop. Een maand later werd een sloopvergunning ingediend door de eigenaar van het kasteel zelf.

De afbraakwerken begonnen op 24 oktober 2016, maar begin november werd de sloop alweer stopgezet. In mei 2017 werd de sloop hervat. Door een beslissing van de Raadkamer van Dinant werd de sloop in juni 2017 opnieuw stopgezet omdat de sloopvergunning ongeldig was; er was geen onderzoek gedaan naar de schade die de sloop aan de dieren rond het kasteel zou toebrengen, in het bijzonder de vleermuizen die zich in het kasteel bevonden. De graaf die eigenaar was, ging in hoger beroep en de vergunning werd wederom goedgekeurd. De sloop van de monumentale toren werd voltooid op 5 oktober 2017.

GPS

50.222184734189796, 4.990107262592976 (let op: het kasteel is afgebroken).